Pacuski K., Materiały do słownika historyczno-geograficznego ziemi liwskiej.pdf

(2756 KB) Pobierz
Polska Akademia Nauk
Instytut Historii im. tadeusza Manteuffla
Kazimierz Pacuski
Materiały
do słownika
historyczno-geograficznego
ziemi liwskiej
w średniowieczu
i w XVI wieku
Polska Akademia Nauk
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla
Atlas Źródeł i Materiałów do Dziejów Dawnej Polski
pod redakcją Marka Słonia i Bogumiła Szadego
nr
4
Kazimierz Pacuski
Materiały do słownika
historyczno-geograficznego
ziemi liwskiej
w średniowieczu i w XVI wieku
Publikacja dofinansowana przez
Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w ramach projektu
„Atlas
historyczny Polski XVI wieku – dopełnienie serii”
nr 0373/NPRH4/H1a/83/2015
oraz
Wójta Gminy Liw
Redakcja i korekta: Michał Gochna i Artur Ziontek
Opracowanie graficzne i projekt okładki: Tomasz Gronau
Na okładce: rekonstrukcja zamku w Liwie
© Kazimierz Pacuski & Instytut Historii PAN, 2015
Atlas Źródeł i Materiałów do Dziejów Dawnej Polski
ISSN 2353-9216
atlasfontium.pl
http://dx.doi.org/10.12775/AF.2015.04
Instytut Historii PAN
Rynek Starego Miasta 29/31
00-272 WARSZAWA
www.ihpan.edu.pl
ihpan@ihpan.edu.pl
Przedmowa
Idea stworzenia słownika historyczno-geograficznego ziem polskich
w średniowieczu narodziła się w środowisku historyków-mediewistów
już w okresie międzywojennym. Jednak do jej skonkretyzowania i rozpo-
częcia realizacji doszło dopiero w latach pięćdziesiątych XX w. Profesor
Adam Wolff rozpoczął intensywne prace nad gromadzeniem wypisów ze
źródeł opublikowanych oraz archiwalnych, dotyczących osadnictwa Ma-
zowsza do 1526 r., zakładając obszerne kartoteki dla średniowiecznych
miejscowości 15 ziem, a także nazw obiektów fizjograficznych Mazowsza.
Do prac tych zaangażował ponad 20 osób, w większości zatrudnionych
na pracach zleconych. Badacze i archiwiści rozpisali wybrane źródła,
notując i streszczając ważniejsze przekazy, zazwyczaj teksty łacińskie,
czasem trudno czytelne. Adam Wolff dokonywał korekt odczytu oraz
identyfikował wstępnie osady i obiekty topograficzne, gromadząc dane
w układzie chronologicznym, wewnątrz poszczególnych haseł, pracując
nad nimi aż do swej śmierci w 1984 r. Podobne prace podjęto także dla
innych regionów Polski.
W latach sześćdziesiątych XX w. uzgodniono sposób publikacji owych
zebranych i dalej uzupełnianych danych w postaci zwięzłego słowni-
ka. Ustalono wówczas jego układ, zakres chronologiczny oraz podział
wewnętrzny omówień poszczególnych miejscowości, jednostek admi-
nistracji państwowej i kościelnej oraz pojawiających się w przekazach
źródłowych nazw elementów pokrycia terenu (np. rzek, bagien i jezior,
gór, kompleksów leśnych). Szczegółowe informacje dotyczące koncepcji
słownika jako całości, zawartości jego tomów oraz trudności, na które na-
trafiały zespoły uczonych opracowujących je, były omówione we wstę-
pach do kolejno publikowanych tomów, a Tomasz Jurek zebrał je ostat-
nio w jednym miejscu we wprowadzeniu do elektronicznej edycji całej
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin