Koneczny F. Dzieje Polski opowiedziane dla młodzieży.pdf

(15057 KB) Pobierz
Feliks Koneczr#
T /P
• 7 ^ b rL ith Ä
s /
\
&|«»3Pa^‘
•moioj
8H k-
pffilw^soKve
opowiedziane día ndodzieży
j l
IÎS
È ââofm
W T¿
t&U
J na i
ia n fa
Ô ro >
K ctK/
freMdCc
Feliks Koneczny
DZIEJE POLSKI
opowiedziane dCa m łodzieży
Wydawnictwo
Instytut Edukacji Narodowej
Lublin 1999
Nie sztuka wiedzieć, że zaznamy rozmaitości przenosząc się z miejsca na miejsce.
' 4 jłA
e.
Ale nie każdemu wiadomo, że można mieć nie mniejszą rozmaitość, przenosząc
się myślą w rozmaite czasy tego samego miejsca. Historia jest takim podróżowa­
niem po rozmaitych czasach. Przez ile zmian musiały przejść ziemie polskie,
zanim nastały sposoby życia podobne do dzisiejszych! Czy może być przyjemniej­
sza rozrywka umysłowa, jak poznanie tej stopniowej odmiany urządzeń, obyczajów,
tej nieustannej przemiany myśli pośród ciągłej walki o byt i ustawicznej pracy
nad sobą. Wybierzmy się w tę podróż - w przeszłość ziem polskich! Poznajmy
całą rozmaitość dziejową własnego kraju. Przyjemne łączyć się będzie z pożyte­
cznym, rozrywka umysłowa stanie się zarazem ćwiczeniem umysłu, bo poznawanie
zmian przeszłości jest nauką poważną. Nauka o zmianach kolejnych w stosunkach
ludzkich zowie się historią. Historia polska jest więc nauką o zmianach, przez jakie
przechodził naród polski, o zmianach w sprawach publicznych polskich.
Historia polska - to historia dobra publicznego w Polsce, narodowej doli i niedoli.
W
I
ifó
-en/
(J
U
>T n *
TtołCy
? rń£adtu$ba
Ó
&
a
W
a
R
wari
^dwortce $
'urwą
neyo^ue
f itS
’ I®
"
AU
VW
cOinyunJ
itró* i'
F yt
rzyŁ
UiK
n t3
ć a nw
d4
fy mo
6
M
C
WYDAWNICTWO
Spis treści;
Wstęp,
5
Część pierwsza Polska sama
I. Czasy pogańskie............ ...................................... 8
Wspólnota rodowa. - Las głównym żywicielem. - Czy poga­
nin jest bliźnim. - O Kraku, Popielach i Piastach. - Święci apos­
tołowie słowiańscy, Cyryl i Metody. - Wiślica kolebką chrześ­
cijaństwa w Polsce.
II. Mieszko I i Bolesław Wielki.............................. 13
Trucicielska uczta niemiecka. - Chrzest i podróż konna chrzes­
tnej matki narodu polskiego. Biała Knegini i Sygryda. - Pukiel
włosów z Poznania do Rzymu. - Trzydzieści mil błota. - Jak
krótko trwała dawniej młodość. - Bolesław Wielki, Otto III,
papież Sylwester II i św. Wojciech. - Pielgrzymka cesarska do
Gniezna. - Głos św. Brunona. - Pokój w Budziszynie. - Złota
Brama w Kijowie. - Dwa poselstwa do dwóch cesarzy. - Pier­
wsza korona polska.
III. Upadek i wznowienie państwa.........................24
Nauka tylko wśród duchowieństwa. - O jednolitość państwa.
- Zalety i wady Mieszka II. - Wojna domowa i trzy dzielnice.
- Dlaczego bez Piastów nie mogło być państw a polskiego. -
Najazd czeski. - Masław mazowiecki. - Kazimierz Odnowiciel,
z mnicha król. - Bolesław Śmiały, wojewoda Sieciech a Wła­
dysław Herman. - Zabicie św. Stanisława.
IV. Doba dzielnicowa.............................................. 31
O Bolesławie Krzywoustym, który wygrał 45 bitew, i o kłopo­
tach z zawistnym bratem. - Żywa tarcza z dzieci polskich
w Głogowie. - Zwycięski pochód na Połabie i na wyspę świętą.
- Testament Krzywoustego. - Wielkie księstwo krakowskie. -
Władysław II wygnany, a Połabie stracone na zawsze. - Syno­
wie Bolesława Krzywoustego. - Dwóch Mieszków: Stary
i Kulawy. - Część ziemi krakowskiej przyłączona do śląska. -
Kazimierz Sprawiedliwy i Kadłubek. - Śląscy książęta na
Wawelu. - Bracia Dobrzyńscy i niemieccy Krzyżacy. - Mord
w Gąsawie. - Najazdy tatarskie. - Głowa wielkiego księcia
obnoszona na dzidzie. - Jak Niemcy mogli zdobywać Polskę
naw et bez oręża. - Gburowie, kmiecie i szlachta. - Bolesław
Wstydliwy. - Dzielnic 16. - Zasługi duchowieństwa. - Opis
książki i szkoły owych czasów. - Święci patronowie polscy. -
Jak Bolesław Pobożny wychowywał Przemysława wielkopol­
skiego. - Leszek Czarny i Henryk Probus. - Podział pracy
pomiędzy dwóch książąt.
V. Władysław Niezłomny........................................ 51
W małym ciele wielki duch. - Co znaczy bogactwo w spra­
wach publicznych. - Najazdy litewskie. - Koronacja Przemys­
ława, a zbrodnia Brandenburczyków. - Wacław czeski. - Pa­
pież Bonifacy VIII. - „Chytrzy nieprzyjaciele Chrystusa". -
Rzeź Gdańska. - Uczta pod Tczewem i 12 szubienic pod Świe-
ciem. - Bunty miast. - Koronacja Władysława Niezłomnego. -
Dzielność jego małżonki. - Posag Aldony Litwinki. - Jak moż­
na wygrać bitwę, a przegrać wojnę: zwycięstwo pod Płowcami
a utrata Kujaw. - Utrata pięciu ziem. - Dlaczego nie mogliśmy
dać rady Krzyżakom?
VI. Kazimierz Wielki i jego następca..................... 63
Jak król ten zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną. -
O zamku z 350 komnatami. - Pokój kaliski i odzyskanie dwóch
ziem bez dobycia miecza. - Książę mazowiecki na Rusi Czer­
wonej. - Jak królewicz węgierski wymusił sobie następstwo
tronu polskiego. - Odzyskanie ziemi Lachów. - Olgierd i
Kiejstut. - Pięciu królów i dziesięciu książąt panujących w Kra­
kowie. - Własność ziemska, a służba wojskowa. - Jak król
poradził sobie z Krakowem. - Jak wielu kmieci przeszło do
szlachty. - Sprawa śląska rozstrzygnięta na ślubnym kobiercu,
wikła się ze sprawą płocką. - Uniwersytet Krakowski. - Prawa
polskie po raz pierwszy spisane, czyli statut wiślicki. - Ojciec
Zgłoś jeśli naruszono regulamin