KnowHow_nr9(2015)_Zarządzanie_wiedzą.pdf

(5173 KB) Pobierz
2015
nUMeR 9
motyw przewodni numeru:
ZARZAdZAnie
Wiedzą
Y-box od
podszewki
Bariery
w dzieleniu się wiedzą
Pokolenie Y
ISSN: 1899-4024
Krajobraz
organizacji uczącej się
wywiad z Jaapem Van
Lakerveldem
SPIS TREŚCI
olejny numer „Know How” trafia w Państwa ręce
po długiej przerwie, wynikającej z bardzo zwyczajnych przy-
czyn. Autorzy zamieszczanych przez nas tekstów to praktycy,
osoby aktywnie uczestniczące w różnego typu przedsięwzię-
ciach rozwojowych i gromadzące w nich cenne doświadcze-
nia. Przez ostatnie miesiące nauczyliśmy się jednak, że im
więcej doświadczeń, tym mniej czasu na poddanie ich re-
fleksji; tym trudniej zaangażować się w pracę nad artykułem
i zachować cierpliwość w uwzględnianiu uwag recenzentów.
Redakcję „Know How” dotyka w ten sposób problem,
który staje się coraz bardziej istotny dla polskich organizacji.
Wokół nas jest coraz więcej osób dysponujących cennym do-
świadczeniem i coraz więcej źródeł potencjalnie wartościowej
wiedzy. Dzielenie się wiedzą, podobnie jak przyjmowanie jej,
wymaga jednak czasu i energii, których nieustannie brakuje.
W jaki sposób przekroczyć to ograniczenie? Jak sprawić, by
pracownicy znaleźli motywację i czas na uczenie się od siebie
nawzajem? Jak wykorzystać w tym celu narzędzia informa-
tyczne? Z tego rodzaju pytaniami mierzy się specjalny numer
„Know How” poświęcony problematyce zarządzania wiedzą.
Numer, który mają Państwo przed sobą, jest jedną
z form podsumowania ponad dwuletniego projektu innowa-
cyjnego, który prowadzimy wspólnie z portalem INTERIA.PL
dzięki dofinansowaniu w ramach konkursu „HeRosi organi-
zacji”. Mamy nadzieję, że zaprezentowane w nim rozwiąza-
nia okażą się użyteczne we wspieraniu organizacji, z którymi
pracujecie.
Życzę owocnej lektury.
K
Zawracanie głowy,
czyli kto potrzebuje
zarządzania wiedzą
Maciej ŚWIEŻY
2
WYWIAD NUMERU
Krajobraz organizacji
uczącej się
Małgorzata GWÓŹDŹ rozmawia
z dr. Jaapem van Lakerveldem
7
Idea otwartości i współ-
pracy w uczeniu się ludzi
i organizacji
Małgorzata GWÓŹDŹ
13
19
Bariery w dzieleniu się
wiedzą
Agnieszka KOTUCZ
Pokolenie Y - potrzeby
i nawyki młodego
pokolenia pracowników
Irmina WACHNA-SOSIN
25
28
32
37
46
knowhow
1
Maciej Świeży
Redaktor Naczelny
Wzajemne uczenie się
w organizacji
Karolina KADUSZKIEWICZ
knowhow
pismo Wszechnicy Uniwersytetu Jagiellońskiego
ul. Sławkowska 10, 31-016 Kraków
tel. (012) 424-08-50
fax. (012) 429-14-35
www.wszechnica.uj.edu.pl
e-mail: redakcja_knowhow@wszechnica.net
Redaktor naczelny:
Maciej Świeży
Sekretarz redakcji: Karolina Kaduszkiewicz
Redakcja:
zespół Wszechnicy UJ
Projekt graficzny, skład i łamanie:
vis-a-vis usługi wsparcia dla biznesu
Fotografie:
Gettyimages, sxc.hu
Wydawca:
Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie
prawo do skrótu i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku.
Zarządzanie wiedzą
w projekcie
Michał ADAMCZYK
Y-box od podszewki
Piotr GĘBALSKI
Sztuka wdrażania
systemu Y-box
Irmina WACHNA-SOSIN
pismo Wszechnicy UJ
Maciej ŚWIEŻY
Zawracanie głowy,
czyli kto potrzebuje
zarządzania wiedzą?
Menedżerowie, których spotykamy, pracując w różnego typu organizacjach, mają pra-
wo czuć się przytłoczeni. Wystarczy wizyta w księgarni, na konferencji lub nawet lektura
fachowego pisma, aby dowiedzieć się o kolejnych kilku lub kilkunastu rzeczach, którymi
trzeba zarządzać w celu osiągnięcia sukcesu. Oprócz „zarządzania czymś” (personelem,
marką, jakością, procesami, projektami, zmianą), mają „zarządzać przez coś” (cele, wi-
zję, wartości, wyjątki, motywowanie, konflikty, innowacje, a nawet obchodzenie firmy).
Niestety, firmowa rzeczywistość rzadko sprzyja nawet najbardziej inspirującym ideom.
W wielu wypadkach odchodzą one w niepamięć chwilę po tym, jak jeden z decydentów
powie „Ciekawe, musimy kiedyś o tym pomyśleć”.
WIEDZA
SUK
CES
2
knowhow
cele
kon
fli
kt
innowacje
proces
person
el
numer 9/2015
Zawracanie głowy, czyli kto potrzebuje zarządzania wiedzą?
W większych organizacjach lekarstwem na tego typu sy-
tuacje są wyspecjalizowane stanowiska, skupione na jednym
z aspektów funkcjonowania firmy. Specjaliści od zarządza-
nia jakością, personelem, czy procesami mają warunki, by
„być na bieżąco” i wybierać rozwiązania warte zastosowa-
nia. W mniejszych firmach takich stanowisk zwykle po
prostu nie ma, a „wielofunkcyjni” właściciele i menedżero-
wie są bardziej przywiązani do swojego zdroworozsądko-
wego, intuicyjnego podejścia, niż skłonni do refleksji nad
zmianami, jakie mogliby wprowadzić.
Numer czasopisma poświęcony tematyce zarządzania
wiedzą musi się więc rozpocząć od odpowiedzi na funda-
mentalne pytanie: dlaczego osoba odpowiedzialna za los
całości lub części organizacji miałaby się tym zajmować?
Ci spośród czytelników tego numeru, którzy pełnią funkcje
kierownicze, a nie siedzą akurat w poczekalni u dentysty,
będą mogli dzięki temu rozstrzygnąć, czy zagadnienie ich
dotyczy i czy warto czytać dalej. Z kolei ci, którzy zawodo-
wo zajmują się wspieraniem rozwoju organizacji, potrze-
bują krótkich, rzeczowych argumentów do przekazania
swoim klientom. Obu grupom nie zaszkodzi też wzięcie
pod uwagę sytuacji, w których poprawa zarządzania wiedzą
to istotnie „zawracanie głowy”, a przynajmniej coś, co nie
zalicza się do najbardziej palących potrzeb firmy.
Każda organizacja gromadzi, przechowuje i wyko-
rzystuje wiedzę, zaś każda organizacja, w której działa
więcej niż jedna osoba, stanowi przestrzeń dla wymiany
wiedzy. Może to dziać się spontanicznie i oddolnie, nie
zawsze trzeba komplikować sobie życie procedurami
i planowanymi interwencjami.
Nie wiesz? Zapytaj. Masz
czas? Odpowiedz. Chcesz skorzystać z tego później? Zapisz
w dogodnym dla siebie miejscu. Chcesz wiedzieć, czy
w przeszłości rozwiązaliśmy podobny problem? Dowiedz
się od tych, którzy pracują dłużej.
Są jednak sytuacje,
w których tego rodzaju zdystansowana postawa jest mało
opłacalna, a intuicyjne rozwiązania prowadzą do chaosu
i marnowania wysiłku. Organizacje mogą wówczas odnieść
bardzo istotne korzyści z tego, że zarządzają wiedzą w spo-
sób bardziej celowy i systematyczny. W jakich warunkach?
Co najmniej w czterech typach sytuacji opisanych poniżej.
Sytuacja 1. Wiedza jako przewaga
konkurencyjna
Istotą sukcesu dowolnej firmy działającej w warunkach
rynkowych jest przewaga konkurencyjna. Jeżeli klienci mają
wybór pomiędzy wieloma różnymi dostawcami interesują-
cych ich produktów i usług, potrzebna jest odpowiedź na
pytanie „dlaczego mieliby wydać pieniądze właśnie w naszej
firmie?”. Wielość odpowiedzi na to pytanie można sprowa-
dzić do trzech dużych kategorii: coś co sprzedajemy może
być: 1) tańsze; 2) lepsze; 3) bardziej skutecznie sprzedane
i dostarczone, niż to, co oferuje konkurencja. Bardzo wiele
firm skupia się na dostarczaniu standaryzowanych produk-
tów i usług, reklamowanych i rozprowadzanych podobnie,
ROZWÓJ OPARTY NA WIEDZY
Sieć sklepów ze sprzętem audio kładąca nacisk na profesjo-
nalne doradztwo w wyborze sprzętu, świadcząca dodatkowo
usługi w zakresie projektowania i instalacji kompleksowych
systemów nagłośnienia. Zatrudnia i dobrze wynagradza
pasjonatów-audiofili, którzy potrafią zademonstrować
i wyjaśnić przewagę sprzętu wysokiej klasy.
Firma IT - dystrybutor sprzętu i oprogramowania dla firm.
Oferuje kompleksowe rozwiązania problemów dotyczących
bezpieczeństwa: wdraża między innymi rozwiązania związane
z elektronicznym obiegiem dokumentów i ochroną danych
firmy przed niepowołanym dostępem. Doskonali swoich kon-
sultantów w diagnozowaniu potrzeb, opisywaniu procesów,
projektowaniu rozwiązań i zarządzaniu projektami. Dąży do
pozyskiwania coraz bardziej złożonych, długofalowych i do-
chodowych zleceń.
Polska firma projektująca i produkująca ubrania. Ze względu
na konkurencję ze strony dużych sieci handlowych sprzedaje
większość swoich produktów online oraz w salonie firmowym
w Poznaniu. Eksponuje śmiałe, nowoczesne wzornictwo,
inspirowane motywami kultury ludowej, które promuje za
pośrednictwem serwisów społecznościowych. Aby utrzymać
zainteresowanie klientów, zaskakuje ich nietypowymi, niekiedy
„niepoważnymi” fasonami i materiałami. Zatrudnia w tym
celu zespół projektantów, inwestuje w ich rozwój (na przykład
przez udział w międzynarodowych pokazach), a także promuje
ich jako „twarze” firmy.
ROZWÓJ PRZEZ OBNIŻANIE CENY
Sieć sklepów ze sprzętem audio, zawężająca asortyment
do najczęściej zamawianych modeli, zamykająca salony
i ograniczająca godziny pracy na rzecz tańszej sprzedaży
internetowej, zatrudniająca w roli sprzedawców studentów
na umowy zlecenie, aby uniknąć płacenia składek ZUS.
Firma IT - dystrybutor sprzętu i oprogramowania dla firm.
Oferuje narzędzia do zabezpieczenia danych, rozpoznawa-
nia tożsamości użytkowników oraz skanowania i archiwiza-
cji dokumentów. Doskonali system wynagradzania
i motywowania sprzedawców prowadzących telefoniczną
sprzedaż bezpośrednią, dąży do zwiększania obrotów ge-
nerowanych przez każdego ze sprzedawców. Prowadzi pro-
stą obsługę posprzedażową (pomoc w instalacji, wsparcie
techniczne).
Polska firma projektująca i produkująca ubrania sprzedawa-
ne hurtowo do butików odzieżowych. Ze względu na kon-
kurencję ze strony dużych sieci handlowych unika wielkich
miast, skupiając działania na niewielkich, tanich sklepach
w mniejszych miejscowościach. Aby obniżyć ceny, planuje
przenieść produkcję do Chin, poszukuje możliwie najtań-
szych surowców. Stara się też zwiększyć opłacalność przez
koncentrację na najprostszych i najbardziej popularnych
fasonach i barwach.
tabela nr 1
pismo Wszechnicy UJ
knowhow
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin