PP - moje zebrane odpowiedzi.doc

Studia podyplomowe ,,Przygotowanie pedagogiczne’’

1.      Cele i zadania ogólne szkoły. (M.Bartnik - Okoń, Zaczeński, podstawa programowa)

Kształcenie w szkole podstawowej stanowi fundament wykształcenia.

Zadaniem szkoły jest:

-                      łagodne wprowadzenie dziecka w świat wiedzy

-                      przygotowanie do wykonywania obowiązków ucznia

-                      wdrażanie do samorozwoju

Szkoła zapewnia bezpieczne warunki oraz przyjazną atmosferę do nauki, uwzględniając indywidualne możliwości i potrzeby edukacyjne ucznia.

Najważniejszym celem kształcenia w szkole podstawowej jest dbałość o integralny rozwój biologiczny, poznawczy, emocjonalny, społeczny i moralny ucznia.

Kształcenie w szkole podstawowej trwa osiem lat i jest podzielone na dwa etapy edukacyjne:

1) I etap edukacyjny obejmujący klasy I–III szkoły podstawowej – edukacja wczesnoszkolna;

2) II etap edukacyjny obejmujący klasy IV–VIII szkoły podstawowej.

Kształcenie ogólne w szkole podstawowej ma na celu:

1) wprowadzanie uczniów w świat wartości, w tym ofiarności, współpracy, solidarności, altruizmu, patriotyzmu i szacunku dla tradycji, wskazywanie wzorców postępowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia (rodzina, przyjaciele);

2) wzmacnianie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej, regionalnej i etnicznej;

3) formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób;

4) rozwijanie kompetencji takich jak kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość;

5) rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania;

6) ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju umiejętności;

7) rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki;

8) wyposażenie uczniów w taki zasób wiadomości oraz kształtowanie takich umiejętności, które pozwalają w sposób bardziej dojrzały i uporządkowany zrozumieć świat;

9) wspieranie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji;

10) wszechstronny rozwój osobowy ucznia przez pogłębianie wiedzy oraz zaspokajanie i rozbudzanie jego naturalnej ciekawości poznawczej;

11) kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość;

12) zachęcanie do zorganizowanego i świadomego samokształcenia opartego na umiejętności przygotowania własnego warsztatu pracy;

13) ukierunkowanie ucznia ku wartościom.

Najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej to:

1) sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych nowożytnych;

2) sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także kształcenie myślenia matematycznego;

3) poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji z różnych źródeł;

4) kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym programowanie;

5) rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych;

6) praca w zespole i społeczna aktywność;

7) aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju.

2.      Funkcje szkoły. (M.Bartnik )

1.Kształcąca

·         Dobre przygotowanie ucznia do następnego etapu edukacyjnego.

·         Wdrażanie ucznia do samokształcenia oraz zdobywania wiedzy z różnych źródeł.

·         Kontynuowanie zajęć pozalekcyjnych, motywowanie do pracy i nauki.

·         Kształcenie umiejętności twórczego myślenia.

·         Rozwijanie umiejętności językowych uczniów.

·         Wspomaganie pracy uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

2. Opiekuńczo-wychowawcza

·         Praca nad szkolnym systemem wychowawczym i opiekuńczym sprzyjającym rozwojowi osobowemu uczniów.

·         Rozwijanie szacunku dla praw dziecka i człowieka

·         Zapewnienie warunków sprzyjających demokracji i samorządności uczniowskiej

·         Rozwijanie postawy szacunku dla dobra, prawdy oraz kształtowanie postaw patriotycznych.

·         Przeciwdziałanie patologii i niedostosowaniu społecznemu.

·         Dbanie o właściwą atmosferę sprzyjającą prawidłowej realizacji programu wychowawczego.

3. Koncepcja pracy szkoły

·         Doskonalenie systemu planowanie i monitorowania szkoły.

·         Promocja szkoły w środowisku lokalnym

·         Zarządzanie i organizacja.

·         Właściwe zarządzanie zasobami ludzkimi.

·         Doskonalenie zawodowe i podnoszenie kwalifikacji nauczycieli.

·         Wzbogacanie warunków lokalowych i dydaktycznych szkoły

·         Prowadzenie i właściwe dokumentowanie działalności finansowej.

·         Prowadzenie działalności w celu pozyskiwania środków pieniężnych.

3.      Cele kształcenia ogólnego na poszczególnych etapach edukacyjnych.  (M.Bartnik )

Celem wychowania przedszkolnego jest (PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH - Załącznik nr 1 ):

1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych dzieciom w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;

2) budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;

3) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;

4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;

5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;

6) troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;

7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;

8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, taniec, śpiew, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;

9) kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;

10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej;

11) przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym poprzez rozbudzanie ich świadomości językowej i wrażliwości kulturowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych na dalszych etapach edukacyjnych, a w przypadku dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - rozwijanie świadomości istnienia odmienności językowej i kulturowej;

12) w przedszkolach umożliwiających dzieciom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, o których mowa w ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. Nr 17, poz. 141, z późn. zm.1) ), podtrzymywanie i rozwijanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej - przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem mniejszości narodowej lub etnicznej lub językiem regionalnym poprzez rozbudzanie ich świadomości narodowej, etnicznej i językowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego na dalszych etapach edukacyjnych.

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko, w miarę swoich możliwości, było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. Należy zadbać o to, aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąży się do ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej.

Celem kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest (PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH - Załącznik nr 2 ):

1) przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów;

2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

4.        Ogniwa procesu kształcenia. (M.Bartnik) (EWSiP 11)

1 -     Strategia informacyjna (asocjacyjna) – związana z kształceniem podającym i uczeniem się przez przyswajanie (tok podający)

2 -     Strategia problemowa – oparta na kształceniu problemowym i uczeniu się przez odrywanie (tok problemowy lub poszukujący)

3 -     Strategia operacyjna – polegająca na organizowaniu kształcenia praktycznego i uczenia się przez działanie (tok operacyjny lub praktyczny)

4 -     Strategia emocjonalna (eksponująca) – wykorzystuje metody kształcenia s i uczenia się przez przeżywanie (tok kształcenia przez przeżywanie)

Wg Wincenta Okonia występuje teoria 7 ogniw, czyli elementów wspólnych występujących w obrębie procesu kształcenia, których łańcuch jest rozerwalny. Teoria ta ma elastyczny charakter, gdyż na każdej lekcji nie muszą mieć miejsca wszystkie ogniwa - czasami bardziej korzystnie jest pominąć któreś z nich (lecz nie zbyt dużo). W trakcie zajęć nie trzeba zachowywać kolejności pojawiania się poszczególnych ogniw, z których niektóre mogą występować w tym samym czasie wchodząc ze sobą wzajemnie w określone związki i relacje. Teoria Okonia nie stanowi schemat pracy nauczyciela a jedynie pewną propozycję, z której może on skorzystać na swój sposób.

1 -     świadomość uczniów celów oraz zadań dydaktycznych

2 -     poznawanie przez uczniów nowych faktów

3 -     nabywanie nowych pojęć

4 -     utrwalanie zdobytych wiadomości

5 -     przechodzenie od teorii do praktyki

6 -     wykorzystywanie zadań o dydaktyczno - wytwórczym charakterze

7 -     kontrola i ocena wyników nauczania

Ad. 1 Świadomość uczniów celów oraz zadań dydaktycznych - zakłada istnienie:

·           ładu wewnętrznego - nauczyciel zmierza do stawiania uczniów przed określonymi zadaniami uświadamiając im, czego mają się uczyć i w jakim celu; nauczyciel tworzy u uczniów pewną wewnętrzną perspektywę nadającą jego wysiłkom odpowiednią wartość, czyli motywację

·           ładu zewnętrznego - nauczyciel zmierza do zapewnienia odpowiedniego przebiegu lekcji poprzez wprowadzenie dyscypliny, wykorzystywanie pewnych sposobów zaczynania i kończenia zajęć; brak tego rodzaju ładu zaburza koncentrację uczniów

Stworzenie odpowiedniej atmosfery na lekcji wymaga:

·           wprowadzenia reguł oraz odpowiedniej procedury

·           przedstawienia zasad w pozytywnej formie

·           tworzenia zasad obowiązujących przy zmianie aktywności

·           podkreślania znaczenia zasad

·           egzekwowania ich przestrzegania

·           czujności nauczyciela

·           odpowiedniego tempa i rytmu pracy w czasie lekcji

·           płynności przebiegu lekcji

·           podzielności uwagi nauczyciela

·           trafnej interpretacji werbalnych oraz niewerbalnych zachowań uczniów

·           stosowania różnych strategii i technik sprawdzających koncentrację uczniów na przebiegu lekcji

Ad. 2 Poznawanie przez uczniów nowych faktów - istnieją następujące sposoby poznania:

·           empiryczne, zawierające poznanie bezpośrednie poprzez takie metody jak obserwacja, eksperyment czy spostrzeganie oraz poznanie pośrednie przy wykorzystaniu map, schematów, modeli i strategii

·           werbalne, obejmujące słowo mówione wykorzystujące opowiadanie, opis, pogadankę, wykład czy dyskusję oraz słowo drukowane - na przykład praca z książką

Ad. 3 Nabywanie nowych pojęć - pojęcia stanowią podstawową jednostkę organizacyjną procesu myślenia oraz porozumiewania się z ludźmi, wytwory poznawania rzeczywistości; pojęcia zawierają cechy opisujące je oraz umożliwiające ich zdefiniowanie; Arends wspominał o istotnych i nieistotnych cechach pojęć oraz o uczeniu się ich z wykorzystaniem podziału na przykłady oraz nieprzykłady; wyróżnił on następujące metody nauczania pojęć:

·           metoda dedukcyjna - zakłada przechodzenie od ogółu do szczegółu (reguła → przykład)

·           metoda indukcyjna - zakłada przechodzenie od szczegółu do ogółu (przykład → reguła)

Ad. 4 Utrwalanie zdobytych wiadomości - wyróżnia się bierne oraz czynne utrwalanie wiadomości, gdzie bierne polega na powtarzaniu, przypominaniu i uczeniu się na pamięć a czynne na przeprowadzaniu ćwiczeń

Ad. 5 Przechodzenie od teorii do praktyki - teoria to pewien zespół twierdzeń; łączenie jej z praktyką obejmuje funkcję poznawczą, weryfikacyjną i przekształcającą.

Ad. 6 Wykorzystywanie zadań dydaktyczno- wytwórczych

Ad. 7 Kontrola i ocena wyników nauczania - kontrola obejmuje sprawdzanie osiągnięć uczniów, czyli w jakim zakresie opanowali oni treści kształcenia, natomiast ocena zakłada pewien osąd, opis stopnia opanowania treści

5.      Typy i struktura lekcji.  (odpowiedzi w pytaniu 27)