1-7 EWiP odpowiedzi.docx

Opracowane pytania edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna

1. Cele i zadania edukacji przedszkolnej

Przedszkole realizuje cele i zadania określane w Ustawie o Systemie Oświaty oraz przepisach wydanych na jej podstawie, a w szczególnościpodstawie programowej wychowania przedszkolnego, koncentrując się na realizacji obszarów edukacyjnych poprzez sprecyzowane treści nauczania i umiejętności nabytych przez dziecko :

-wspomaganie dzieci w rozwijaniu indywidualnych uzdolnień;

-budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym co jest dobre, a co złe;

-kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;

-rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;

-stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej zabawie dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;

-troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa 
w zabawach i grach sportowych;

-budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym 
i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń 
w sposób zrozumiały dla innych;

-wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;

-kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty) oraz postawy patriotycznej;

-zapewnienie dzieciom rozwoju poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności 
i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które 
są istotne w dalszych etapach kształcenia. 

Cele edukacyjne są realizowane we wszystkich obszarach działalności przedszkola.

2. Sylwetka rozwojowa dziecka w wieku przedszkolnym

Wiek przedszkolny to nazwa okresu w życiu dziecka poprzedzającego rozpoczęcie obowiązkowej nauki szkolnej. W Polsce przypada on na wiek dziecka pomiędzy trzecim a szóstym rokiem życia. W rozwoju dziecka następują wówczas typowe zmiany. J. Bruner (1978) podkreśla, ze w tym okresie dziecko zdobywa umiejętności wewnętrznego przedstawiania większych wycinków otaczającego go świata za pomocą odtwórczych wyobrażeń. Poznawanie sprowadza się do bardziej refleksyjnego działania.
Najważniejsze osiągnięcia tego okresu – zdaniem M. Tyszkowej to:
- dążenie do samodzielnego i odpowiedzialnego podejmowania różnych działań wynikających z:
- odczuwanie siebie samego jako podmiotu własnych działań i przeżyć,
- odkrywanie świata zewnętrznego innych ludzi,
- zdobywanie znacznego zasobu wiedzy o świecie,
- pojawienie się obok zabawy początków świadomego uczenia się i pracy

Właściwości rozwojowe charakterystyczne dla wieku przedszkolnego są niezależne od pojawiających się znacznych indywidualnych różnic między dziećmi w zakresie rytmu i tempa rozwoju.
Wiek przedszkolny to okres kształtowania się podstawowych struktur osobowości. Około 3 roku życia następuje wyodrębnienie struktury „ja” co sprzyja późniejszemu osiągnięciu poczucia własnej tożsamości i możliwości kontrolowania własnego zachowania. Wszechstronny rozwój dziecka, który dokonuje się w okresie przedszkolnym, ma istotny wpływ na opanowywanie przez nie umiejętności czytania. Rozwój procesów intelektualnych pozwala dziecku na odbiór informacji, ich przechowywanie oraz reprodukcję, a także na przetwarzanie (M. Bogdanowicz 1985). Wzrost interakcji, w wyniku rozszerzenia się kontaktów społecznych dziecka z osobami dorosłymi i rówieśnikami powoduje zwiększenie się i rozbudowanie jego doświadczeń oraz perspektywy czasowej. W miarę jak wzrasta samodzielność i postępuje rozwój intelektualny dziecka poszerza się sfera jego zainteresowań, wybiegając coraz bardziej poza najbliższe otoczenie. Efektem są stałe postępy w rozwoju umysłowym oraz w procesie rozwoju fizycznego, które powodują równoczesne przekształcenie się zachowań.
Zmiany, które zachodzą w rozwoju dziecka w okresie przedszkolnym, mają duże znaczenie w oddzieleniu się czynności poznawczych od działań praktycznych.
Rozwój dziecka to wzajemne powiązanie i przeplatające się ze sobą sfery rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego i emocjonalnego. W wieku przedszkolnym, mimo że jest to okres intensywnych zmian, różnice w rozwoju dziecka trzy i czteroletniego są stosunkowo niewielkie. Dopiero u dziecka pięcioletniego i sześcioletniego obserwujemy odrębny rytm rozwoju.

A) ROZWÓJ FIZYCZNY
Pojęcie „rozwój fizyczny” jest bardzo obszerne, obejmuje bowiem całokształt biologicznych, biochemicznych i biofizycznych zachodzących w organizmie. Procesy te warunkują rozrastanie się i dojrzewanie organizmu. Zmiany, które obserwujemy u człowieka są przejawem tych procesów. Następują one po sobie w określonej kolejności i kierunku i są nieodwracalne. Ukształtowanie cech dziecka zależne jest od całego szeregu czynników, przede wszystkim natury biologicznej i środowiskowej. Czynnikiem biologicznym są pewne predyspozycje, które dzieci dziedziczą po swoich rodzicach. Są one predysponowane do osiągnięcia dużych lub małych wymiarów ciała, do szybkiego lub wolniejszego tempa procesów rozwojowych. Na to dziedziczne podłoże nakładają się warunki środowiskowe, w jakich dziecko wzrasta. Jeżeli od urodzenia otoczone jest ono właściwą, racjonalną opieką, która zaspokaja jego potrzeby fizyczne i psychiczne – rozwój będzie przebiegał zgodnie z zadatkami dziedzicznymi. Dziecko przebywające w złych warunkach środowiskowych, nieodpowiednio żywione, źle pielęgnowane, wychowujące się w złej atmosferze rodzinne – rośnie gorzej, rozwija się wolniej, nie ma szans realizowania swych genetycznych przesłanek. Pojawiają się opóźnienia rozwojowe (R. Kurniewicz-Witczakowa 1978).
Rozwój nie przebiega w jednakowym tempie i rytmie. Są w życiu dziecka okresy przyśpieszonego i zwolnionego wzrastania, nasilenie i osłabienie procesów dojrzewania poszczególnych organów i ich funkcji. Wiedza w tym zakresie pomaga w interpretowaniu zjawisk rozwojowych: traktowania ich jako prawidłowych, fizjologicznych lub wymagających zaostrzenia czujności w celu zapobiegania ewentualnym odchyleniom. 
Okres od 4 do 7 roku życia nie należy do okresów o wybitnie nasilonych procesach rozrostu organizmu, nie mamy tu gwałtownych skoków w przyrastaniu wysokości i ciężaru ciała. Szybkość procesów rozwojowych maleje w porównaniu z okresem wcześniejszym. Dotyczy to nie tylko procesów somatycznych (wysokość, ciężar ciała), ale i poszczególnych organów. Nieco wolniejsze tempo rozwoju wykazuje więc mózg (najintensywniejszy rozwój tkanki mózgowej następuje w pierwszych trzech latach życia), znacznie wolniejsze trzustka i żołądek, zupełnie wolne śledziona, nerki i płuca.
Wraz ze wzrostem wzmożonej aktywności ruchowej następuje szybki rozwój kośćca, powstaje cały szereg punktów kostnienia (w obrębie kości ramieniowej, przedramienia, nadgarstka, palców, kości udowej, podudzia i stopy). Przejawem poprawnie przebiegających procesów kostnienia jest wymiana zębów mlecznych na stałe.
Równocześnie z rozwojem kośćca intensywnie rozwija się układ mięśniowy, zwiększa się masa mięśni. Zmianie też ulegają wysokość i ciężar ciała, które na przełomie 6,7 roku życia są tak intensywne że dla swego charakteru zostały nazwane „skokiem” szkolnym. Znacznym zmianom ulegają też proporcje ciała, szczególnie w obrębie tułowia; wydłużanie się kończyn dolnych i górnych, zmiany proporcji głowy, szyi. Stabilizuje się „postawa ciała”, czyli układ poszczególnych odcinków ciała zapewniający człowiekowi możliwość utrzymywania się w pozycji stojącej. Jej głównym elementem jest kręgosłup, miednica, klatka piersiowa, kończyny. Postaw to indywidualna cecha i ma ogromne znaczenie dla zdrowia człowieka. Przeciętna postaw dziecka w wieku przedszkolnym charakteryzuje: wypukły „duży” brzuch, w kręgosłupie wyraźnie zaznaczone wygięcia lędźwiowe, nieznaczne wygięcie piersiowe, lekki przykurcz bioder i lekkie ugięcie kolan.
Wraz z dojrzewaniem układu nerwowego oraz narządów ruchu, następuje rozwój sprawności ruchowych. Przebiega on w dwóch kierunkach: rozwoju umiejętności praktycznych, polegających na zdolności posługiwania się przedmiotami i narzędziami codziennego użytku oraz rozwoju sprawności ruchowych, wywodzących się z tak zwanych ruchów swobodnych i postawno– lokomocyjnych. Dziecko w wieku przedszkolnym może osiągnąć wysoki poziom sprawności ruchowej, jeśli będzie poddawane systematycznym ćwiczeniom odpowiadającym jego rozwojowi i naturalnym zainteresowaniom i potrzebom. Dziecko 6-letnie jest bardziej silne niż dzieci młodsze, wytrzymałe, zręczne, zwinne, odznacza się większą jeszcze precyzją i skoordynowaniem ruchów. Ma szybkie i celowe reakcje, jest spostrzegawcze i pojętne. Jest to etap, kiedy można doskonalić formy wykonywania czynności i kiedy można wymagać od dziecka, aby to co wykonuje – wykonywało pewnie, płynnie i swobodnie.
Zachodzące w rozwoju fizycznym dziecka zmiany pomiędzy trzecim a siódmym rokiem życia charakteryzują się zwiększoną wydolnością całego organizmu oraz poszczególnych jego organów. Wraz ze zwiększającymi się wymiarami ciała postępującymi z wiekiem dziecka następuje intensywny wzrost wysokości i zwiększa się waga ciała. Zmieniają się proporcje ciała poprzez wydłużenie kończyn i znaczny przyrost masy mięśniowej oraz ostateczne ukształtowanie się krzywizn kręgosłupa. Wraz z wiekiem zwiększa się również wydolność organizmu do większego wysiłku fizycznego, spowodowana rozwojem organów wewnętrznych, zwłaszcza serca i płuc. Większość zmian w rozwoju fizycznym prowadzi do rozwoju motoryki dziecka, która przejawia się m. in. we wzroście koordynacji ruchów, powodując większą precyzję, wykonywanych czynności. Stąd dziecko 6 letnie jest bardzo aktywne ruchowo. Równocześnie rozwój układu nerwowego ułatwia szybsze przyswojenie nowych form działalności oraz umożliwia lepszą kontrolę nad własnymi ruchami, by skutecznie nimi kierować lub je korygować. Taki poziom rozwoju ruchowego pozwala na podjęcie przez dziecko różnorodnej działalności oraz angażowanie się w gry i zabawy nieodzowne dla dalszego rozwoju procesów poznawczych i określonych umiejętności (K. Kamińska 1999).

B) ROZWÓJ PSYCHICZNY
Z rozwojem fizycznym związany jest rozwój psychiczny dziecka. W trakcie swojej aktywności ruchowej poznaje ono coraz więcej nowych przedmiotów i zjawisk. Posługując się przedmiotami, coraz łatwiej różnicują ich cechy. Ale dopiero w szóstym roku życia rozpoznaje prawidłowo konkretne przedmioty i ich kształty, np. figury geometryczne. Zdaniem L. Wołoszynowej dopiero udział możliwie największej liczby narządów zmysłowych w percepcji zwiększa zmysłową aktywność dziecka, zapewniając mu pełniejsze, konkretniejsze i dokładniejsze spostrzeżenia (L. Wołoszynowa 1967, s.84).

Rozwój procesów poznawczych
 

Percepcja to proces, który jest możliwy dzięki rozwojowi organizmu, aktywności własnej oraz zdobywaniu doświadczeń. Rozwój zmysłowego poznawania świata to postępujące wraz z wiekiem subtelniejsze i dokładniejsze różnicowanie własności i aspektów postrzeganego obiektu (M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jarża 1992, s. 96). charakterystyczny dla wieku przedszkolnego rozwój percepcji jest ściśle powiązany z działaniem podejmowanym przez dziecko. Budowanie, konstruowanie, manipulowanie, układanie, rysowanie itd. powodują, że różne czynności inicjowane spontanicznie przez dziecko rozwijają u niego coraz to bardziej świadome czynności postrzegania. Poprzez rozwój spostrzeżeń dziecko uzyskuje lepszą orientację w otaczającym go świecie, a wyodrębnione właściwości przedmiotów lepiej ukierunkowują jego działanie. Jest to wynikiem doskonalenia się zdolności do dokonywania analizy i syntezy spostrzeżeniowej. 
Rozwój fizyczny ma bezpośredni i pośredni wpływ na zachowanie się dzieci. Bezpośrednio rozwój fizyczny determinuje to, co dzieci mogą robić. Jeżeli na przykład dzieci są dobrze na swój wiek rozwinięte, będą mogły współzawodniczyć w zabawach i w sporcie na tych samych warunkach co ich rówieśnicy. Jeżeli nie są dobrze rozwinięte fizycznie, wówczas ich sytuacja we współzawodnictwie jest gorsza i mogą być wykluczone z grupy rówieśniczej. Pośrednio rozwój fizyczny wywiera wpływ na postawy dzieci w stosunku do siebie samych i innych ludzi. To z kolei znajduje odbicie w sposobie przystosowania się dzieci (E. B. Hurlock 1985).
W wieku przedszkolnym większość dzieci ma trudności z analizą i syntezą danych spostrzeżeniowych, ponieważ percepcję cechuje znaczny stopień synkretyzmu, powodujące całościowe odbieranie przedmiotów i zjawisk bez uchwycenia poszczególnych elementów składowych (M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jarża 1992. s.105). Natomiast jeśli postrzegany obiekt jest bliski doświadczeniu dziecka, to potrafi ono powiązać poszczególne elementy w jedną całość.
Poziom dokonywania analizy i syntezy zależy nie tylko od możliwości rozwojowych dziecka, lecz i od treści konkretnych spostrzeżeń. W wieku przedszkolnym zwiększa się zakres tego, co może być przedmiotem analizy. Dziecko zaczyna różnicować przedmioty ze względu na ich cechy, m. in. zwraca uwagę na kształt. Systematycznie, a jednocześnie w sposób zorganizowany i ukierunkowany eksploruje przedmioty w toku działania, przez co zwiększa i poszerza zakres informacji o nich oraz różnych związkach między ich składnikami.
Rozwój percepcji wzrokowej i słuchowej musi odpowiadać wymaganiom jakie stawia przed dzieckiem proces nauki czytania i pisania. Proces ten wymaga subtelnego różnicowania znaków graficznych oraz analizy struktur językowych w celu wyodrębnienia wyrazów w zdaniach oraz dźwięków w wyrazach. 
W okresie przedszkolnym dzięki wrażliwości zmysłów, zwłaszcza wzroku i słuchu, wzrasta u dziecka reakcja na bodźce złożone. Uwaga jest mimowolna i skoncentrowana przede wszystkim na silnych bodźcach. Powoli kształtuje się spostrzeganie całościowe, którym kieruje nowość, a chaotyczne zainteresowanie dziecka, ze względu na stopniowe wykształcenie się uwagi dowolnej, ustępuje miejsca analizie i syntezie postrzeganego materiału.
W miarę rozwoju dziecka i gromadzenia przez nie coraz większej liczby doświadczeń oraz ich porządkowania i różnicowania większego znaczenia zaczyna nabierać pamięć, która jednak przez prawie cały okres przedszkolny ma charakter mimowolny. Dopiero około szóstego roku życia zaczynają się pojawiać początki pamięci dowolnej, która umożliwia nabywanie doświadczeń, przechowywanie ich, a następnie wykorzystanie w różnych okolicznościach. Procesy pamięci odgrywają szczególną rolę w procesie czytania, gdyż przechowują informacje i umożliwiają czytającemu dostęp do posiadanej wiedzy zgodnie z wymaganiami tekstu. Pamięć wzrokowa i słuchowa umożliwia zapamiętywanie i odtwarzanie poznanych znaków graficznych. Zapewnia też ciągłość myślowego przetwarzania informacji (K. Kamińska 1999. s.26).
W wcześniejszej fazie okresu przedszkolnego rozwój pamięci jest przyczyną istotnych zmian w sferze psychiki dziecka. Rozwój pamięci umożliwia rozwój myślenia. Dziecko zaczyna myśleć kategoriami ogólnych wyobrażeń, liczy się z obiektywnymi cechami przedmiotów i zjawisk. Wyobrażenia są ściśle powiązane z aktywnością zmysłowo – ruchową. Im więcej pobudzeń dostarcza dziecku konkretna sytuacja, tym jego doświadczenia są bogatsze i trwalej zapamiętane. Sytuacje nowe, nawet nigdy nie oglądane przez dziecko stają się przedmiotem jego umysłowych czynności np.: porównywanie faktów, związanie ich ze sobą, wysnuwanie domysłów, prostego wnioskowania. Wzrost doświadczeń dziecka powoduje, że jego działanie staje się bardziej celowe i wyzwala chęć sprawdzenia spostrzeżeń, wyobrażeń i domysłów (H. Mystkowska 1974). Wraz z rozwojem dziecka wzrasta rola marzeń. Do rozwoju wyobrażeń nie wystarczają doświadczenia, które dziecko nabywa w czasie własnej obserwacji ale konieczne jest jeszcze przekazanie mu doświadczeń innych osób. Wyobrażenia przejawiają się w zdolności do naśladownictwa odroczonego, podczas którego dziecko wykonuje czynności „na niby” i posługuje się jednymi przedmiotami w zastępstwie innych, czy w słownym przewidywaniu skutków działania.
W wieku przedszkolnym pojawiają się zaczątki myślenia pojęciowego, tworzącego się w wyniku operowania przez dziecko schematami poznawczymi obok stale dominującego myślenia konkretno – wyobrażeniowego. Dziecko w wieku 3-5 lat dokonuje uogólnień na podstawie mało istotnych szczegółów, jakie dostrzega w otoczeniu i które to przykuwają jego wagę w sposób bezpośredni. Około 6 roku życia zaczyna się kształtować u dziecka myślenie pojęciowe. Obrazy zaczynają pozostawać w pamięci w oderwaniu od konkretu.
Dziecko w wieku przedszkolnym przejawia silne i rozległe potrzeby poznawcze. Realizacja tych potrzeb umożliwia mu drogę poznania poprzez działanie na rzeczywistych przedmiotach lub na ich symbolicznych zastępnikach, którym odpowiadają wcześniejsze wyobrażenia i pojęcia. Bardzo intensywny rozwój zdolności do symbolicznego ujmowania rzeczywistości pozwala dziecku stosować różnego rodzaju oznaczenia i używać ich w zabawie symbolicznej i doskonaleniu orientacji w świecie.
Procesy poznawcze dziecka przedszkolnego charakteryzuje: animizm (ożywianie przedmiotów martwych) i antropomarfizm (nadawanie przedmiotom cech ludzkich). Zdaniem H. Mystkowej (1974, s.29) to „magiczne” dziecięce myślenie ginie stopniowo w miarę gromadzenia doświadczeń, zdobywania coraz większej liczby informacji, rozwijania się czynności umysłowych: postrzegania, porównywania, a także poznania przyczyn i skutków służących rozwojowi wyobraźni.
W okresie przedszkolnym pojawia się u dziecka tendencja do myślenia krytycznego, która przybiera często postać zachowań cechujących się tym, że nie chce się ono podporządkować regułom i często krytykuje wszystko i wszystkich dookoła. Wraz z rozwojem myślenia pojęciowego pojawia się spontaniczne podejmowanie prób samodzielnego czytania.

C) ROZWÓJ SPOŁECZNO – EMOCJONALNY
Wiek przedszkolny w porównaniu z wcześniejszymi okresami rozwojowymi cechuje wzbogacanie i różnicowanie życia uczuciowego. Mimo że już w wieku poniemowlęcym obserwujemy w zachowaniu się dzieci przejawy takich uczuć, jak gniew, strach, radość, wstyd, niechęć czy też zazdrość, ale przejawy te są często niewyraźne i niejednoznaczne. W wieku przedszkolnym te jakości uczuciowe występują bardzo wyraziste, w postaci czystej i nieskażonej. Dziecko w tym wieku nie potrafi jeszcze stłumić i opanować swoich emocji i uczuć do tego stopnia, aby nie zaważyło to na ich wyrazie zewnętrznym. Wiele czynności dziecka ma charakter ekspresyjny, to znaczy służą one właśnie wyrażaniu przeżyć emocjonalnych, których dziecko nie umie maskować. W zachowaniu dziecka bardzo wyraźnie odzwierciedlają się afekty, tj. uczucia silne, gwałtowne i krótkotrwałe. Radość, gniew czy strach dziecko uzewnętrznia w żywych gestach i mimice twarzy, w okrzykach i ruchach całego ciała, a także w słowach, którym nadaje zależnie od przezywane uczucia odpowiednią intonację. Dziecko nie tylko łatwo przejawia afekty, ale też łatwo one u niego powstają i wybuchają. Tę właściwość uczuć nazywamy impulsywnością.
Dziecko w wieku przedszkolny jest nie tylko impulsywne, skłonne do wyładowywania swoich afektów, lecz także zmienne w swoich uczuciach i nastrojach. Jego emocje szybko się wytwarzają, ale też szybko gasną, a raczej przeradzają się w inne, nawet krańcowo odmienne. Dziecko niemal w jednej chwili potrafi przejść od śmiechu do łez; raz jest pogodne i wesołe, to znów niespokojne albo zasmucone (labilne uczuciowo).
W ostatniej fazie okresu przedszkolnego, około połowy szóstego roku życia, dzieci dojrzewają emocjonalnie. Uczą się opanowywać swe afekty i ich przejawy zewnętrzne ruchowe i słowne. U tych dzieci obserwuje się wydatny rozwój uczuć wyższych intelektualnych, społecznych, moralnych i estetycznych. Uczucia wyższe, są skierowane na określone obiekty w sposób bardziej trwały niż przy doznawaniu chwilowych emocji (M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, 1980). pryzmat własnych potrzeb i zainteresowań. Wraz z nawiązywaniem coraz szerszych kontaktów społecznych dziecko zaczyna dostrzegać potrzeby innych oraz liczyć się z nimi. Zainteresowania dziecka 5, 6-letniego wykraczają poza najbliższe otoczenie. Dziecko 5-letnie przenosi swoje zainteresowania na pogranicze fikcji i rzeczywistości, a dziecko 6-letnie bardziej interesuje się rzeczywistością.
 

Rozwój sfery emocjonalnej. 
W wieku przedszkolnym dominuje przede wszystkim motywacja o charakterze egocentrycznym ponieważ dziecko postrzega i ocenia świat najczęściej przez nalnej zależy w dużym stopniu od kontaktów społecznych (K. Kamińska 1999). Dziecko wchodzi w coraz bardziej skomplikowane sytuacje społeczne, w których musi podporządkować swoje chęci i pragnienia oczekiwaniom i wymaganiom otoczenia. Wywołuje to niejednokrotnie bunt lub opór wyrażony w mniej lub bardziej gwałtowny sposób, który ulega złagodzeniu, gdy dziecko zrozumie celowość i racjonalność wymagań.
Sześciolatek jest zdolny do współbrzmienia (syntonii) uczuciowego. Umie rozpoznać stany uczuciowe innych i nie rozumiejąc nawet przyczyny, dostosować się do nich. Pomimo pewnej stabilizacji uczuciowej dzieci 6-letnie wykonują znaczną drażliwość i wrażliwość na ocenę ich osoby. Cały okres wczesnego dzieciństwa spędzony w kochającej rodzinie aprobującej dziecko nieraz przesadnie, powoduje, że samoocena dziecka jest wysoka. Nagłe przejście do środowiska, w którym dziecko spotyka się z krytyką, może powodować szereg emocji negatywnych, które niezrównoważone sukcesem i aprobatą mogą wpływać na zachwianie równowagi uczuciowej dziecka. Następstwem może być wytworzenie się poczucia mniejszej wartości, utrata zaufania we własne możliwości, niepewności, a czasem agresja, przekorność i upór. Ten rodzaj zaburzeń emocjonalnych może rzutować w przyszłości na ogólną aktywność dziecka i przystosowanie społeczne (A. Górecka-Płoska 1977).
W ogólnym rozwoju dziedzina uczuciowa jest najbardziej „delikatna”, wymagająca najwięcej uwagi ze strony rodziców i wychowawców, a jednocześnie jest sferą, którą najtrudniej kształcić przez planowe, programowe działania. Dla właściwego rozwoju uczuć dziecka, a tym samym całej jego aktywności (poznawczej i motorycznej) największe znaczenie ma autentyczne zainteresowanie się jego odczuciami, aprobata dla jego osoby, atmosfera, jaka go otacza i zacieśnienie związków uczuciowych z rodziną i wychowawcą.

3.Funkcje współczesnego przedszkola

Przedszkole, aby osiągnąć cele wychowania przedszkolnego wspomaga rozwój, wychowuje i kształci  dzieci w następujących obszarach:

-Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewania się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych;

-Kształtowanie umiejętności samoobsługowych, nawyków higienicznych 
i  kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymania ładu i porządku;

-Wspomaganie rozwoju mowy dzieci;

-Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują 
w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia;

-Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci;

-Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych;

-Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem;

-Wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i taniec;

-Wychowanie przez sztukę – różne formy plastyczne;

-Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych;

-Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń;

-Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt;

-Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną;

-Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania;

-Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.

Pobyt dziecka w przedszkolu kształtuje dojrzałość emocjonalną i rozwija samodzielność. Dziecko uczy sięfunkcjonowania w grupie rówieśniczej: przestrzegania ogólnych norm, wykazywania się cierpliwością podczas oczekiwania na swoją kolej, dostosowywania się do poleceń dorosłych. „W przedszkolu dziecko uczestniczy w kierowanej przez nauczycielkę grupie rówieśników na prawach jednego z wielu. Jego status jest zupełnie inny niż w rodzinie, w której rówieśników najczęściej nie ma. Pozycja dziecka w rodzinie bywa zazwyczaj wyjątkowa, podczas gdy w przedszkolu te same prawa i obowiązki mają wszystkie dzieci należące do grupy”.

Kontakt dziecka z wieloma nowymi osobami sprawia, że dziecko poszerza zasób słownictwa, uczy się formułowania własnych myśli, a w trakcie zabawy nabywa wielu nowych doświadczeń.

Obecność dziecka w przedszkolu często jest okazją do wychwycenia u niego niepokojących zachowań, ewentualnych zaburzeń w rozwoju oraz bardziej lub mniej rozwiniętych umiejętności.

Korzyści, jakie czerpie dziecko podczas przebywania w przedszkolu zaowocują w przyszłości, ponieważ wiek przedszkolny to „najlepszy okres na zapobieganie ewentualnym późniejszym trudnościom w nauce – na niwelowanie dysharmonii i zaburzeń rozwojowych, wyrównywanie zaniedbań środowiskowych” .

Głównym celem wychowania przedszkolnego jest wszechstronny rozwój dziecka dostosowany do jego indywidualnych możliwości. Oznacza to, że zadaniem placówek przedszkolnych jest „tworzyć takie warunki materialne, wychowawcze, emocjonalne, aby dziecko mogło w pełni rozwinąć swoje potencjalne możliwości intelektualne, poznawcze, społeczno-moralne, emocjonalno-motywacyjne w warunkach poszanowania jego zdrowia i potrzeb rozwojowych”.

Biorąc pod uwagę znaczenie sfery emocjonalnej w rozwoju dziecka należy pamiętać o emocjach dziecka podczas jego pobytu w przedszkolu. Kadra pedagogiczna powinna bacznie obserwować dziecko pod każdym kątem. Bardzo ważne jest nastawienie dziecka do środowiska przedszkolnego, jego stosunek do rówieśników i nauczycieli oraz ogólne  samopoczucie, na które duży wpływ ma kontakt z otoczeniem i satysfakcja z własnych działań.

 Istotnym czynnikiem mającym wpływ na emocje dziecka jest sposób przyjęcia dziecka do przedszkola, czyli moment przekroczenia jego progu. To, jak dziecko odbierze ten moment ma ogromny wpływ na jego stosunek do przedszkola. W organizacji sposobu przyjmowania nowych dzieci do przedszkola należy brać pod uwagę ich możliwości i potrzeby rozwojowe.

W postrzeganiu istnienia i znaczenia placówek przedszkolnych nastąpiła zmiana, zarówno wśród rodziców, jak również pracowników przedszkola. Obecnie przedszkole jest nie tylko miejscem, gdzie dziecko jest przygotowywane do edukacji szkolnej lub miejscem opieki dla dzieci, których rodzice pracują zawodowo. Jest to przede wszystkim placówka stwarzająca dzieciom takie warunki rozwoju, które pozwalają na kształtowanie ich osobowości  oraz rozwijanie potencjalnych zdolności przy wykorzystaniu indywidualnych możliwości.

Proces edukacji przedszkolnej dziecka zakłada realizację zadań, których efektem będzie: „rozwój jego samodzielności poznawczej, spontaniczności, dociekliwości, wewnętrznej  motywacji do uczenia się, chęci odkrywania świata, wytrwałości w realizowaniu zadań, twórczości itp.”.

Edukacja przedszkolna pozwala na zauważenie i niwelowanie deficytów rozwojowych u dzieci. Praca indywidualna z dzieckiem tego wymagającym  jest tak wpleciona w jego pobyt w przedszkolu, że żadne z dzieci tego nie zauważa, a przez to dziecko nie czuje się gorsze od innych.

Wiek przedszkolny to najlepszy okres na kształtowanie postawy moralnej i patriotycznej u dzieci. Na to, jaką postawę przyjmą dzieci decydujący wpływ mają dorośli z ich najbliższego otoczenia: rodzice, dziadkowie, inni członkowie rodziny. Jeśli dziecko uczęszcza do przedszkola to wpływ na kształtowanie tej postawy mają również nauczyciele.

 Dziecko głębiej pozna znaczenie ...