Kuzynek diabła.pdf

(16962 KB) Pobierz
W niniejszym opracowaniu
zajmuję
się
Józefem Hieronimem Retingerem,
jedną
z najbarwniejszych i razem naj-
bardziej zagadkowych postaci polskich
dwudziestego wieku.
Dzięki
swym licznym i
różnorodnym
koneksjom w
świecie
polityki, oraz
dzię­
ki
związkom
z
generałem Władysławem
Sikorskim, bardzo mocno utrwalonym w
latach drugiej wojny
światowej,
ale za-
dzierzgniętym już
znacznie
wcześniej,
Retinger bez
wątpienia
zajmuje pewne miejsce, niekiedy nawet
znaczące
w najnowszej
histori i Polski.
Lecz jego biografia
należy
do
rzędu
takich, jakie
stanowią
prawdziwą udrękę
dla historyków. Mnóstwo tu gmatwaniny,
zygzaków,
sprzeczności,
nie brakuje plotek,
całe
w-reszcie ob-
szary okrywa
gęsta mgła.
Wielu
frapują
pytania: Czy
był
agentem brytyjskim? Jakie
motywy
kierowały
jego poczynaniami? Jaki
miał udział
w
kształtowaniu
linii politycznej
rządu
polskiego,
działającego
na
emigracji w Londynie, i jaki
wpływ
na pierwszego szefa tego
rządu.
Olgierd Terlecki
KUZYNEK DIABLA
Olgierd Terlecki
ISBN 83-03-02102-8
Cena
400.-
li
KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA W KRAKOWIE
Olgierd Terlecki
KUZYNEK DIABLA
Olgierd Terlecki
KUZYNEK DIABLA
KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA W KRAKOWIE
Opracowanie graficzne
Piotr Schneider
Redaktor
Henryk Szydlowski
Redaktor techniczny
Biala
Elżbieta
Korekta
Joanna Kulawik
OD AUTORA
W
Copyright by Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1988
ISBN 83-03-02102-8
K rajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1988
Wydanie
I.
Ark. wyd. 9,785
Drukarnia Narodowa w Krakowie. Zam. 589/86
Nakład
19.650 350 egz. 0-10/2859
mniejszym opracowaniu
zajmuję się
Józefem Hieronimem Re-
tingerem,
jedną
z najbarwniejszych i razem najbardziej zagadko-
wych postaci polskich dwudziestego wieku.
Dzięki
swym licznym i
różnorodnym
koneksjom w
świecie
polityki
oraz
dzięki związkom
z
generałem Władysławem
Sikorskim, bardzo
mocno utrwalonym w latach drugiej wojny
światowej,
ale
zadzierzgnię­
tym
już
znacznie
wcześniej,
Retinger bez
wątpienia
zajmuje pewne
miejsce, niekiedy nawet
znaczące,
w najnowszej historii Polski.
Lecz jego biografia
należy
do
rzędu
takich, jakie
stanowią prawdziwą
udrękę
dla historyków. Mnóstwo tu gmatwaniny, zygzaków, sprzecz-
ności,
nie brakuje plotek,
całe
wreszcie obszary okrywa
gęsta mgła.
Wielu
frapują
pytania: Czy
był
agentem brytyjskim? Jakie motywy
kierowały
jego poczynaniami? Jaki
miał udział
w
kształtowaniu
linii
politycznej
rządu
polskiego,
działającego
na emigracji w Londynie, i jaki
wpływ
na pierwszego szefa tego
rządu?
Wypada mi
uprzedzić
Czytelnika: moje opracowanie jest zaledwie
próbą
odpowiedzi na
powyższe
pytania,
próbą
ponadto. w znacznej
mierze
zawężoną
do okresu drugiej wojny, okresu
skądinąd
w tej
biografii najbardziej nas
interesującego
.
W stosunku do dwu pierwszych wersji tej
książki, londyńskiej
Wielka
awantura
i krakowskiej
Barwne
życie
Szarej Eminencji
wersja niniejsza
została
w
miarę możności
skorygowana,
uzupełniona
i w dwójnasób
rozszerzona. W istocie jest to zatem
zupełnie
nowa
książka,
i dlatego
otrzymuje inny
tytuł.
Nie
należy dopatrywać się
w nim
złośliwości,
nie
5
powinien
budzić odczuć
negatywnych. "Kuzynkiem
diabła" żartobliwie
nazywali Retingera przyjaciele,
wynalazcą
tego przezwiska
był
Antoni
Słonimski,
sam
zaś
przezwany
przyjmował
je niczym pochlebstwo. Do
pewnego stopnia
godziło się
z jego
tajemniczą,
dla niektórych
wręcz
demoniczną osobowością.
Olgierd Terlecki
I.
OBIECUJĄCY MŁODZIENIEC
ózef Hieronim Retinger
urodził się
17 kwietnia roku 1888
w
. Krakowie, w kamienicy pod numerem 3 przy ulicy
Wiślnej.
Rodzi-
cami byli znany adwokat, Józef, i Maria Krystyna z domu
Czyrniańska,
córka profesora chemii oraz przez pewien czas rektora Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Dorastając
lat
męskich zaczął używać
drugiego imienia
razem z pierwszym; w ten sposób
odróżniał się
od swego ojca, autora
kilku
książek
z zakresu prawoznawstwa,
między
innymi aktualnego
niemal do naszych czasów
dzieła
o prawie wekslowym.
Przodkowie ojca wywodzili
się
z Bawarii i jeszcze jego dyplom
doktorski wystawiony
był
na nazwisko
Róttinger,
Pisownia tego nazwis-
ka wydaje
się
osobliwa; ale zdaniem specjalistów jest charakterystyczna
dla niektórych rodzin
południowo-niemieckich.
W
każdym
razie Józef
Róttinger,
następnie zaś,
zwyczajnymw Galicji
trybem naturalizacji, Józef Retinger
spolonizował się
równie
dokładnie,
jak Linde, Pol czy Estreicher. Niektórzy utrzymywali,
iż był wychrztą.
Lecz nawet gdyby
udało się ustalić
semickie pochodzenie
Róttingerów,
nie
miałoby
to
żadnego
znaczenia. Nie
obchodzą
nas, na
szczęście,
ustawy norymberskie.
Urodzony w roku
1840
w Tarnowie Józef Retinger
przerwał był
studia
w
pamiętnym
roku 1863,
poszedł
do partii
powstańczej
i
służył
kolejno w
oddziałach
Dunajewskiego,
Jeziorańskiego
i
Chrnielińskiego, biorąc
udział
w bitwach i potyczkach
po
krwawą rozprawę
pod Opatowem.
Powrócił
do Galicji w lutym 1864.
W swej
późniejszej
karierze prawniczej
poznał
hrabiego
Władysława
J
7
Zgłoś jeśli naruszono regulamin