Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku.pdf

(9132 KB) Pobierz
F. BOGACKI — J. ROMANOWSKI
Ä li
;ïï»!
IS-
OBRONA
POCZTY
POLSKIEJ
W GDAŃSKU
i S ■" >
w' >
n •
ł
É
WsmM
®iW
o/, /
o
V
J « l L ..............
j
m
' :
;
PAŃSTWOWE
'
ZAKŁADY
,
.....
W
..
W Y DA W X I C T W
.......................
:
A
R
S
Z
A
': / *
SZKOLNYCH
.
W
A
.,c
Ht
.■ •O
'■
.
.
s ■ . - ’■ 'O ■'
■ '.
: ®v
Î
' - ■■ - . o .
B IB LIO TEC ZK A HISTORYCZNA
*
O k ła d k ę p ro je k to w a ła
Halina
Z arzy ck a
F o to g ra fie 1 r e p r o d u k c je ze z b io ró w
K o m ite tu O p ie k i n a d O b ro ń c a m i P o c z ty
P o lsk ie j w G d a ń sk u
w ykonał
Roman
W yrobek
R e d a k to r
Sabina
S reb rn a
R e d a k to r te c h n ic z n y
L u b o m i r
Grodzicki
’A Ń STW O W E
V yd an ie
ZAKŁADY
W Y D A W N IC TW
30 000 + 250 egz.
SZK O LN Y C H
A rk .
d ru k '
W A R SZ A W A
1JM
p ierw sze .
N ak ład
3'25^ ^ c /rtz ^ o w ie a ó łL
at rssi
D ru k u k o ń c z o n o w g r u d n iu 1966 r. C e n a zł 3,50. Z am . n r 6658. T
D r u k a rn ia N a ro d o w a w K ra k o w ie . Z am . n r 758/65
-
ï
-
Wstęp
/
Gdańsk — port i miasto u ujścia Wisły, na bałtyckiej
rubieży Rzeczypospolitej, klucz otwierający drogę na mor­
skie szlaki — miał w historii Polski szczególne znaczenie.
Był symbolem bogactwa kraju i jego udziału w szerokiej
międzynarodowej wymianie handlowej i kulturalnej.
Był
miastem pięknym i bogatym.
Był też, z racji swej kluczowej roli, przedmiotem walk
i politycznych zatargów. Tu właśnie, na terenie Gdańska
i Pomorza Gdańskiego, znajdowało się ognisko nieustają­
cej walki z krzyżackim, pruskim, wreszcie niemieckim na-
porem. Przecierpiał więc Gdańsk 150-letnią niewolę krzy­
żacką, poprzedzoną okrutną rzezią miejscowej ludności. Po
drugim rozbiorze — mimo zbrojnego oporu —* zmuszony
był poddać się przemocy i przez długie dżiesiątki lat dzielił
los innych ziem polskich zagarniętych przez Prusy, podle­
gających nieustannemu naciskowi germanizacji.
Gdy po I wojnie światowej Polska odzyskała niepodleg­
łość, przyznano nam wprawdzie dostęp do morza — pas
Pomorza Gdańskiego — ale nie zwrócono nam Gdańska.
Na mocy Traktatu Wersalskiego Gdańsk wraz z okręgiem
liczącym około 2000 km2 stał się „Wolnym Miastem”, po­
zostającym pod protektoratem Ligi Narodów. Ludność
3
polska -— ta, która przetrwała, wieloletni nacisk germaniza­
cji — była tu już w mniejszości.
W 1920 r. zawarta została konwencja polsko-gdańska,
układ, który ustalał zasady organizacyjne Wolnego Miasta
Gdańska i określał zakres praw przysługujących Rzeczy­
pospolitej Polskiej na tym terenie. Władzę w Gdańsku miał
sprawować Senat Wolnego Miąsta. W imieniu Rzeczypo­
spolitej Polskiej występował
*. r
Komisarz Generalny RP,
a w imieniu państwa niemieckiego — konsul generalny.
Ligę Narodów reprezentował Wysoki Komisarz Ligi Na­
rodów w Gdańsku. Zabezpidczońa została formalnie moż­
ność korzystania przez Polskę, z portu gdańskiego. Portem
gdańskim zarządzała Rada PórtU i Dróg Wodnych, w skład
której wchodziło pięciu przedstawicieli Polski i pięciu Wol­
nego Miasta. Ponadto do Polski miały .należeć przechodzące
przez Gdańsk linie kolejowe; Ustalono również, że Polska
ma prawo utrzymywać na terenie Wolnego Miasta własną
obsługę pocztową, telegraficzną i telefoniczną.
Spór o Pocztę Polską w Gdańsku
Na terenie Wolnego Miasta powstały polskie urzędy
i instytucje. Do nich należała obok Inspektoratu Celnego,
Dyrekcji Kolei i Komisariatu Generalnego RP — Poczta
Polska w Wolnym Mieście Gdańsku, obsługująca ruch
pocztowy z Polską i instytucje polskie znajdujące się
w obrębie Wolnego Miasta. : Najpierw utworzona została
2 (Dworzec Główny)
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin