Biologia 8.pdf

(11723 KB) Pobierz
BI OLO GIA
Podręcznik dla klasy 8.
ogólnokształcących szkół
z polskim językiem nauczania
Zalecany przez Ministerstwo Oświaty i Nauki Ukrainy
Czerniowce
„Bukrek”
2016
УДК 57(075.3)
ББК 28я721
Б63
Перекладе�½о за вида�½�½ям:
Н. Ю. Матяш, Л. І. Остапче�½ко, О. М. Пасіч�½іче�½ко, П. Г. Бала�½. Біологія.
Підруч. для 8 кл. загаль�½оосвіт. �½авч. закл. – К. : Ге�½еза, 2016. – 288 с. : іл.
А в т о р и:
Н. Ю. МАТЯШ, Л. І. ОСТАПЧЕНКО,
О. М. ПАСІЧНІЧЕНКО, П. Г. БАЛАН
Рекоме�½дова�½о Мі�½істерством освіти і �½ауки Украї�½и
(�½аказ від 10.05.2016 № 491)
Вида�½о за раху�½ок держав�½их коштів. Продаж заборо�½е�½о
Експерти, які здійс�½или експертизу да�½ого підруч�½ика під час проведе�½�½я
ко�½курс�½ого відбору проектів підруч�½иків для уч�½ів 8 класу загаль�½оосвіт�½іх
�½авчаль�½их закладів і зробили вис�½овок про доціль�½ість �½ада�½�½я підруч�½ику
грифа „Рекоме�½дова�½о Мі�½істерством освіти і �½ауки Украї�½и”:
Калуш Л. Ю.,
учитель біології Шумського ліцею, Шумського райо�½у Тер�½опіль‑
ської області, заслуже�½ий учитель Украї�½и;
Куртяк Ф. Ф.,
ка�½дидат біологіч�½их �½аук, доце�½т, завідувач кафедри зоології
біологіч�½ого факультету ДВНЗ „Ужгородський �½аціо�½аль�½ий у�½іверситет”;
Шагієва Р. Р.,
методист кабі�½ету природ�½ичо‑математич�½их предметів, тех�½оло‑
гій Рів�½е�½ського облас�½ого і�½ституту післядиплом�½ої педагогіч�½ої освіти.
Біологія
: підруч. для 8 кл. загаль�½оосвіт. �½авч. закл. з �½авч.
Б63
пол. мовою / Н. Ю. Матяш, Л. І. Остапче�½ко, О. М. Пасіч�½іче�½ко,
П. Г. Бала�½; пер. з укр. – Чер�½івці : Букрек, 2016. – 288 с. : іл.
Підруч�½ик відповідає �½авчаль�½ій програмі
„Біологія,
6–9 класи”
для загаль�½оосвіт�½іх �½авчаль�½их закладів (зі змі�½ами, затвердже�½и‑
ми �½аказом МОН Украї�½и від 29.05.2015 № 585). Дотрима�½�½я компе‑
те�½т�½іс�½ого підходу до змісту підруч�½ика спрямова�½е �½а формува�½�½я
в уч�½ів предмет�½ої компете�½т�½ості, склад�½иками якої є: з�½а�½�½я з біо‑
логії, позитив�½о ці�½�½іс�½е ставле�½�½я до вивче�½�½я орга�½ізму люди�½и і
різ�½і способи �½авчаль�½ої діяль�½ості.
УДК 57(075.3)
ББК 28я721
ISBN 978‑966‑399‑785‑8
ISBN 978‑966‑11‑0703‑7 (укр.)
ISBN 978‑966‑399‑785‑8 (пол.)
©
Матяш Н. Ю., Остапче�½ко Л. І.,
Пасіч�½іче�½ко О. М., Бала�½ П. Г., 2016
© Видав�½ицтво
„Ге�½еза”,
оригі�½ал‑макет, 2016
© Видав�½ичий дім
„Букрек”,
переклад, 2016
Drodzy ośmioklasiści!
W poprzednich klasach zapoznaliście się z biologią roślin, grzybów, bakterii i
zwierząt. W tym roku będziecie zdobywać wiedzę o organizmie człowieka. Znajo-
mość podstaw nauk o człowieku pozwoli Wam poznać cechy i funkcje swojego orga-
nizmu, znaczenie zachowania zdrowia, pomoże zorganizować zdrowy tryb życia. W
trakcie zdobywania tej wiedzy przekonacie się, że zdrowie jest największą warto-
ścią indywidualną i społeczną. Jest tym, co pozwala człowiekowi prowadzić aktyw-
ny tryb życia: uczyć się, pracować, mieć zainteresowania.
W celu lepszego opanowania treści podręcznika materiał w nim podzielono na
tematy i paragrafy. Zapoznajciesię z nazwą tematu i informacją o tym, czego się z
niego dowieсie. Zwróćcie uwagę na zadania i pytania znajdujące się w rubryce-
Przypomnij sobie.
One pomogą Wamprzypomnieć wcześniej poznany materiał i
lepiej opanować nową wiedzę. W niektórych paragrafach, szczególnie początko-
wych, traficie na rubrykę
Powtórz zdobytą wiedzę.
W niej krótko powtórzono
materiał, którego uczyliście sięw poprzednich klasach na lekcjach biologii i innych
przedmiotach (m.in. fizyki, chemii, podstaw zdrowia).
Rubryka
To ciekawe
poszerzy Waszą wiedzę z danego przedmiotu i zachęci do
dalszego jej zgłębiania.Rubryka
Zdrowie człowieka
zaakcentuje na praktycz-
nym zastosowaniu zdobytej wiedzy w życiu codziennym. Uważnie oglądajcie ryciny
zawarte w podręczniku, czytajcie podpisy do nich, znachodźciewszystkie zaznaczo-
ne na nich elementy. W tekście paragrafów, podpisach pod rycinami są też zadania
pouczające. W ich treści założono Waszą działalnośćnaukową, ukierunkowaną na
nauczenie się tekstu, analizę treści rycin, na porównywanie cech.
Po każdym paragrafie znajduje się rubryka
Podstawowe terminy i pojęcia.
W niej wypisano nowe dla Was pojęcia iterminy. Powtórzcie je. Pomoże Wam to w
poznawaniu nowego materiału. Większość paragrafów kończy się rubryką
Uogól-
nienie wiedzy.
Przeczytawszy tekst tej rubryki, łatwo przypomnicie sobie podsta-
wowe elementy nowego materiału lekcji.
Nie pomińcie rubryki
Sprawdź i zastosuj zdobytą wiedzę, Omówienie w
grupach, Zastanów się, Zadanie twórcze.
Wykonanie zawartych w nich zadań
pomoże Wam lepiej opanować wiedzę, będzie sprzyjało rozwojowi intelektualnych
umiejętności: analizowania, porównywania, uogólniania, oceniania, wyciągania
wniosków, przewidywania, porównywania faktów, znajdowania prawidłowości,
wypowiadania własnego zdania. Każdy temat kończy się rubryką
Samokontrola
wiedzy z tematu,
w której zaproponowano różnorodne zadania kontrolne z całego
tematu. Opanowaniu teoretycznego materiału będą sprzyjały
prace laboratoryj-
ne
i
doświadczenia laboratoryjne.
Podczas ich wykonywania będziecie naby-
wać ważne umiejętnościnaukowe.
Mamy nadzieję, że ten podręcznik nie tylko da Wam nową wiedzę, ale też pomo-
że lepiej zorientować się w informacji, zdobytej poza szkołą, podpowie, jak lepiej
zastosowywać tę wiedzę w życiu.
Sukcesów w poznawaniu!
Autorzy
3
Wstep
‚
Co to jest układ biologiczny?
Jakie są cechy organizmu człowieka jako układu
biologicznego? Jakie znaczenie ma wiedza o
człowieku dla zachowania jego zdrowia?
§ 1. ORGANIZM CZŁOWIEKA JAKO OSOBLIWY
UKŁAD BIOLOGICZNY
Przypomnij sobie
cechy organizmu żywego. Jakie cechy budowy ssaków wyróżniają je
wśród innych zwierząt? Co to jest gatunek, ekosystem?
W ubiegłym roku szkolnym na lekcjach biologii zapoznałeś się ze zdumiewają-
cym światem zwierząt: poznawałeś jego różnorodność, cechy budowy, procesów
czynności życiowych, zachowania, przystosowania się do warunków życia jego po-
szczególnych przedstawicieli. Człowiek ma wiele cech wspólnych z przedstawicie-
lami świata zwierzęcego. Uczeni sądzą, że ludzkość, nie zważając na różny kolor
skóry i inne cechy – to jeden gatunek
(ryc. 1)
Oni klasyfikowali go następująco: typ
Strunowce, podtyp Kręgowce, gromada Ssaki, rząd Naczelne, rodzina Człowieko-
wate, rodzaj Człowiek, gatunek Człowiek rozumny (Homo sapiens). Jednak czło-
wiek, w odróżnieniu od zwierząt, jest osobowością -przede wszystkim subiektem
stosunków społecznych (przypomnij sobie, jakie stosunki zaliczamy do stosunków
społecznych).
Ryc. 1.
Cała ludzkość- to jeden gatunek biologiczny
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin