Iki japońska filozofia codzienności - ebook-pdf.pdf

(595 KB) Pobierz
Sylwia Gliniewicz: IKI JAPOŃSKA FILOZOFIA CODZIENNOŚCI 
   
S t r o n a
 | 1 
 
 
 
www.e‐bookowo.pl 
Sylwia Gliniewicz: IKI JAPOŃSKA FILOZOFIA CODZIENNOŚCI 
   
S t r o n a
 | 2 
 
                       
 
 
Sylwia Gliniewicz 
                                                                              
粋
 
IKI 
JAPOŃSKA  FILOZOFIA             
CODZIENNOŚCI 
 
Copyright by Sylwia Gliniewicz, Marta Święcek & e‐bookowo 2008 
Projekt okładki: Marta Święcek 
ISBN 978‐83‐61184‐18‐8  
 
HHU
www.e‐bookowo.pl
 
U
Kontakt: wydawnictwo@e‐bookowo.pl 
 
Wszelkie prawa zastrzeżone.  
            Kopiowanie, rozpowszechnianie części lub całości bez zgody wydawcy zabronione 
 
Wydanie I    2008
www.e‐bookowo.pl 
 
Sylwia Gliniewicz: IKI JAPOŃSKA FILOZOFIA CODZIENNOŚCI 
   
S t r o n a
 | 3 
 
 
SPIS TREŚCI: 
Wprowadzenie ........................................................................................................ 4
 
I. Iki w historycznym i filozoficznym ujęciu ............................................................ 5
 
Kuki i pierwsza definicja Iki .................................................................................. 6
 
Charakterystyka pojęcia Iki .................................................................................. 7
 
Podział Iki ............................................................................................................. 8
 
Krytyka ‘’Iki no kozo’’ ........................................................................................... 9
 
II. Estetyka codzienności 
....................................................................................... 10
 
Dlaczego Iki nie ma w Muzeum? ........................................................................ 11
 
Piękno w prostocie  ............................................................................................ 12
 
.
Sugestywność, czyli o spojrzeniu i tajemnicy ..................................................... 13
 
Iki jako nie‐sztuka .............................................................................................. 14
 
III. Przejawy Iki w codziennym życiu .................................................................... 15
 
Ceremonia herbaciana ....................................................................................... 16
 
‘’Droga kwiatów’’ ............................................................................................... 17
 
Kaligrafia ............................................................................................................ 18
 
Świat kwiatów i wierzb ...................................................................................... 19
 
Tokonoma .......................................................................................................... 20
 
IV.  Iki jako źródło inspiracji 
.................................................................................. 21
 
Zakończenie ........................................................................................................... 23
 
Bibliografia ............................................................................................................ 24
 
 
 
 
www.e‐bookowo.pl 
 
Sylwia Gliniewicz: IKI JAPOŃSKA FILOZOFIA CODZIENNOŚCI 
   
S t r o n a
 | 4 
 
 
 
Wprowadzenie 
 
  
Nie  ma  na 
świecie 
drugiego  takiego  kraju  jak  Japonia,  który  budziłby  tyle 
skrajnych  uczuć  i  przywoływał  tyle  sprzecznych  obrazów.  Myśląc  o  Japonii  widzimy 
oczami  wyobraźni  groźnych  samurajów  i  walecznych  kamikadze  gotowych  oddać 
swoje życie w obronie honoru i ojczyzny, zawsze posłusznych Bushido
1
, japońskiemu 
kodeksowi  samuraja.  Przypominają  się  nam  piękne  Gejsze  w  bajecznych  kimonach, 
które  można  spotkać  spacerując  ulicami Kioto.  Widzimy  setki  Japończyków,  rodzin  z 
dziećmi,  zakochanych  czy  samotnych  odpoczywających  każdej  wiosny  w  cieniu 
rozkwitających  wiśni.  Myślimy  o  japońskiej  celebracji  każdej  chwili  i  upiększaniu 
chociażby,  tak  zdawałoby  się  prostej  czynności,  jak  na  przykład  picie  herbaty,  która 
urasta  do  rangi  niezwykłego  wydarzenia  poprzez  szereg  starannie  wykonywanych 
rytuałów zgodnych z Sadō
2
, drogą herbaty. Myślimy o wypielęgnowanych japońskich 
ogrodach  zen,  których  blade  imitacje  możemy  spotkać  także  i  w  europejskich 
miastach.  Przykłady  takich  bajkowych  obrazów  zatrzymanych  w  naszej  pamięci  jak 
kadry z filmu można by przywoływać w nieskończoność. 
 
 
                                                  
1 Bushido, w dosłownym tłumaczeniu oznacza ‘’Drogę wojownika”.  Jest to japoński kodeks etyczny 
powstały miedzy IX a XII wiekiem, który często porównywany bywa do   europejskiego kodeksu rycerskiego. 
Bushidō podkreśla znaczenie takich wartości u wojownika jak: posłuszeństwo, honor i lojalność wobec wasala. 
W dzisiejszej Japonii  można mówić o wciąż żywej tradycji  Bushidō w relacjach między pracodawcą a 
pracownikiem, gdzie również obowiązuje lojalność i niekwestionowane posłuszeństwo podwładnego wobec 
pracodawcy. 
 
2 Sado oznacza ‘’Drogę herbaty”. Odkąd w VI wieku herbata przywędrowała z Chin wraz z Buddyzmem 
zyskała ogromna popularność. Droga herbaty to nie tylko szereg czynności mających na celu przygotowanie 
filiżanki herbaty, ale przede wszystkim pielęgnowanie ‘’czystego’’ umysłu oraz takich wartości jak: harmonia, 
szacunek wobec innych, spokoju. Za mistrza ceremonii herbacianej uważany był Sen Rikyu (1511‐1591). 
www.e‐bookowo.pl 
 
Sylwia Gliniewicz: IKI JAPOŃSKA FILOZOFIA CODZIENNOŚCI 
   
S t r o n a
 | 5 
 
 
 
    I. Iki w historycznym i filozoficznym ujęciu  
 
Filozofia  Iki  powstała  w  Edo  w  XVIII  wieku.  Edo  stanowiło  wówczas  stolicę 
Japonii  (w  1896  roku  Edo  zostało  przemianowane  na  Tokio).  Miasto  to  liczyło  na 
początku  XVIII  wieku  ponad  1,3  miliona  ludzi  i  było  powszechnie  uznawane  za 
największe miasto na świecie
3
. Miejsce narodzin filozofii Iki było dość niezwykłe, jeśli 
weźmiemy  pod  uwagę  gdzie  wykluwały  się  wcześniejsze  koncepcje  o  doniosłym 
znaczeniu  filozoficznym  i  kulturowym,  bo  Iki  wywodzi  się  z  dzielnicy  uciech.  I  to  nie 
arystokracja  ducha  stworzyła  ten  koncept,  ale  ludzie  należący  do  klasy 
średniej 
i 
niskiej.  Ale  ostatecznie,  kto  powiedział, 
że 
filozoficzne  idee  mają  prawo  powstawać 
tylko i  wyłącznie  na Uniwersytetach  czy  innych  miejscach  uznawanych za właściwe? 
Gdyby  przyjrzeć  się  uważnie  narodzinom  naszej  zachodniej  filozofii  zauważylibyśmy, 
że 
co  jak  co  ale  filozofia  ceni  sobie  ponad  wszystko  wolność.  W  niewoli  zamiast 
filozofii  rodzi  się  tylko  ideologia.  Filozofia  nie  patrzy  czy  jesteś  arystokratą  czy 
niewolnikiem,  czy  jesteś  biedny  czy  bogaty,  wierzysz  w  Boga  albo  wręcz  przeciwnie 
odrzucasz  całkowicie  jego  istnienie,  itd.  Dla  niej  liczy  się  tylko  to,  jak  wielkim  jesteś 
miłośnikiem mądrości. 
3
                                                  
 Y. Yamamoto, An Aesthetics of Everyday Life, s.7 
www.e‐bookowo.pl 
 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin