Archeologia Żywa 3 2002.pdf

(34221 KB) Pobierz
,
·
Wystawa "Skarby
węgierskich
stepów"
stanowiła część
ogromnej ekspozycji zorganizowanej przez Muzeum Narodowe w Budapeszcie
z okazji milenijnej rocznicy powstania
państwa węgierskiego.
Zabytki
pochodziły
ze zbiorów Muzeum Deriego w Debreczynie,
.
z których
większość
uzyskano w trakcie
badań
archeologicznych prowadzonych w ostatnich latach przez dr lbolya Nepper.
W Polsce wystawa ta po raz pierwszy,
dzięki zaangażowaniu
i
życzliwości
pracowników Instytutu Kultury
Węgierskiej
w Warszawie,
została
zaprezentowana we
wrześniu
2002 roku w Muzeum w Biskupinie podczas VIII Festynu Archeologicznego.
Ekspozycja ukazuje burzliwe dzieje ludów
zamieszkujących nizinę panońską.
Obejmuje szeroki horyzont chronologiczny podzielony
na trzy podstawowe okresy- od walk
germańskich
plemion Gepidów z koczowniczymi Hunami w Ili w. n.e.,
przez wojowniczych koczowników awarskich
po
przybyłych
w
IX stuleciu z Dalekiego Wschodu Madziarów.
Wystawa przedstawia ich
najważniejsze
dokonania bogato ilustrowane zabytkami. Ukazane
są różne
dziedziny ich
życia,
zarówno trudy
życia
codziennego, nowe sposoby walki oraz
rytuały związane
ze
śmiercią
.
·
Pierwsza
części
wystawy prezentuje nie tylko
osiągnięcia
gepidzkich
"jubilerów'',
godne podzi-
wu
wyroby rogowników
i
garncarzy a
także różnorodne
elementy uzbrojenia wojowników.
Gepidzi
początkowo występowali
jako sojusznicy
lmpeńum
Rzymskiego, a po najezdzie Hunów
jako
sprzymierzeńcy
i aktywni uczestnicy
łupieskich
wypraw hord
huńskiego
wodza, Attyli.
Aktywność
i
waleczność
Gepidów
pozwoliła
im nie tylko
zachować
we
władaniu
swoje ziemie
w rejonie górnej Cisy, ale i
opanować całą wschodnią połowę
Kotliny Karpackiej -
ówczesną
prowincję Dację
i Siedmiogród. Kres
władaniu
Gepidów
przyniosły
w VI wieku walki z ger-
mańskimi
Longobardami wspieranymi przez Awarów.
Kolejna
część
wystawy
poświęcona
jest
przybyłym
z Azji Awarom. Bardzo dobre
wyposażenie
i znakomita organizacja ich wojsk
uczestniczących
w
nieustających
wyprawach
łupieskich
przeciwko
sąsiadującym
ludom,
pozwoliła stworzyć
królowi Bojanowi
potęgę zagrażającą
nawet cesarstwu bizan-
tyjskiemu.
Ceną
za utrzymanie pokoju
były
ogromne trybuty roczne
wypłacane
w
złocie. Dzięki łatwemu dostępowi
do surowca szybko
rozwijała się
awarska
sztuka zdobnicza.
Złoto
z danin
służyło
do wyrobu
złotych
ozdób, które
można podziwiać
na wystawie podobnie jak niezwykle
interesujące
wyroby z
brązu.
Następna część
wystawy
poświęcona
jest czasom, gdy do Kotliny
Karpackiej
przybył
ze wschodu nowy lud koczowniczy - Ma-
dziarowie. Pokojowe obejmowanie we
władanie
nowych terenów
trwało
od 895 do 900 roku i
wzięło
w nim
udział
od 200 do 400
tysięcy Węgrów.
Na
szczególną uwagę zasługuje
fakt,
jest to
jedyny
spośród przybyłych
na te tereny ludów koczowniczych, który
stworzył
podwaliny
państwa trwającego
w niezmienionych struktu-
rach przez
tysiąc
lat. Na wystawie zaprezentowano
różnorodność wyposażenia
wojownika madziarskiego.
Zadziwić
mogą
eksponowane
biżuteria
i
ozdoby stroju,
wśród
których
znajdują się
srebrne zawieszki,
złocone
naszywki na szaty,
złote
guzy i guziki.
Wystawę kończy
prezentacja okresu, w którym
nastąpiły
zasadnicze zmiany nie tylko w strukturze
społecznej
i
ustroju politycznym, a
także
w wierzeniach i architekturze. Jego
zwieńczeniem była,
po
przyjęciu chrześci­
jaństwa,
koronacja
Swiętego
Stefana na króla
Węgier koroną otrzymaną
od
papieża
Sylwestra li i ustanowienie królest-
wa, które w tej formie
przetrwało
do 1918 roku.
Autorem scenariusza wystawy
dr lbolya Nepper z Muzeum Deriego w Debreczynie oraz Anna Grossman,
archeolog z Muzeum Archeologicznego w Biskupinie, która jest
również
autorem opracowania plastycznego.
Wystawa prezentowana
będzie
od 29 listopada 2002 roku we
Wrocławiu
(do
końca
stycznia), a
później
w Warszawie, Katowicach
a
być może również
w innych polskich miastach.
Anna Grossman
ARCHEONOWOŚCI
5
Z kraju i ze
świata
ODKRYCIA
41
ADAM
ŁUKASZEWICZ
Tutanchamon po
80
latach
Tutankhamun aft
er
8O
years
8
JUSTYNA
OLKO
JAROSŁAW
ŻRAŁKA
43
I
MIROSŁAW
BARWIK
Opowieści
kryminalne
Tajemnice gwatemalskiej
dżungli
Secrets of Guatemalan Jungle
znad Nilu.
W cieniu góry
Tebańskiej
Crime
Stories from
the Nile
In
the
shadow
of
Theban mountain
12
WALDEMAR OSSOWSKI
W poszukiwaniu
gdańskich
kog
In
sea
rch for
Gdańsk
cogs
17
MAREK
CHŁODNICKI
Tell el Farcha
- Wzgórze Kurczaka
Tell
el-Farcha
- Chicken
Hill
2
Q
JOLANTA
MŁYNARCZYK
LABORATORIA
MARIUSZ BURDAJEWICZ
47
TOMASZ GOSLAR
Co nowego w Hippos?
What'
s
new
at
Hippos?
Datowanie
metodą
14(.
Nowe perspektywy i problemy
14
c
dating
.
New potentials and problems
2
Ó
MICHAŁ
STARSKI
TOMASZ CYMBALAK
Wykopaliska na zamku w Pucku
Excavations at
Puck
castle
54
MACIEJ
PAWLIKOWSKI
Egipt pod mikroskopem,
cz.
I
Egypt under microscope,
part
1
31
MAŁGORZATA
RYBICKA
JACEK WYSOCKI
RECENZJE
Równina Dolna
pełna
niespodzianek
Równina Dolna
full
of surprises
58
Literatura popularna
VADEMECUM
3 4
ADAM
ŁUKASZEWICZ
Piramidy, Grecy i my
Pyramids, Greeks and
us
3
Ó
ANDRZEJ
ĆWIEK
Piramidy na
poważnie,
cz.
11
Pyramids Seriously, part
2
Zgłoś jeśli naruszono regulamin