Karabin kal. 7,62 mm Tokariew SWT 1938.pdf

(29734 KB) Pobierz
ZSRR
Technika lądowa
BROŃ
1938
Karabiny i karabinki
7,62 mm karabin samopowtarzalny Tokariewa SWT-38, SWT-40
7,62-мм самозаряд�½ые ви�½товки системы Токарева СВТ-38, СВТ-40
Dane taktyczno-techniczne SWT-40
Typ:
karabin samopowtarzalny.
Kaliber:
7,62
mm.
Nabój:
7,62 x 54 mm R.
Długość całkowita kara-
binu:
1226 mm.
Długość lufy:
625 mm.
Masa broni bez
magazynka:
3,9 kg.
Masa karabinu załadowanego:
4,51 kg.
Prędkość początkowa pocisku:
840 m/sek.
Zasięg maksymalny:
1500 m.
Szybkostrzelność prak-
tyczna:
~25 strz./min.
Pojemność magazynka:
10 naboi.
Karabiny samopowtarzalne Tokariewa
wz.1938
i
wz.1940
powstały jako rezultat wieloletnich prac kon-
strukcyjnych, badań poligonowych i konkursów trwają-
cych od połowy lat 20-tych. W początkach lat 40-tych
wiązano z ich wprowadzeniem duże nadzieje, jednak
trudne warunki wojennej, frontowej eksploatacji zweryfikowały techniczne i teoretyczne zalety broni zmuszając do wyco-
fania ich z pierwszej linii.
SWT-38
Twórcą karabinu był doświadczony konstruktor Fiodor Wasiljewicz
Tokariew
(1871-1968). W
1925
roku rozpo-
czął działalność konstruktorską od stworzenia ręcznego karabinu maszynowego Maksima-Tokariewa, później w
1927
roku opracował pierwszy rosyjski wzór pistoletu maszynowego, a w
1930
roku stworzył pistolet samopowtarzalny przyjęty
do uzbrojenia i znany później jako TT. Równolegle tworzył sam i w zespołach konstrukcje karabinów samopowtarzalnych.
W
1919
roku zbudował
w Iżewskiej fabryce broni kara-
bin automatyczny, który w
1921
roku był oceniany przez Komitet
Artylerii z zaleceniem dalszych
prac rozwojowych. W
1926
roku
rozpatrywano wyniki pierwszego
konkursu na karabin auto-
matyczny. W wyniku badań oka-
zało się, że obiecujące są kon-
strukcje Fiodorowa, Diegtariewa
i Tokariewa. Karabin Tokariewa
działał na zasadzie krótkiego
odrzutu lufy. W tym czasie pojawiła się obiecująca konstrukcja karabinu samopowtarzalnego
Simonowa.
Karabin ten, po
poligonowych próbach, został w
1934
roku skierowany do próbnej produkcji. Tokariew w 1933 roku ulepszył swoją kon-
strukcję karabinu działającą na zasadzie pobrania gazów przez boczny otwór z lufy i ryglowania zamka przez przekosze-
nie trzonu. Badania poligonowe karabinu Simonowa i Tokariewa pozwoliły stwierdzić wyższość broni
Simonowa
i w
1936
roku jego automatyczny karabin został przyjęty do uzbrojenia Armii Radzieckiej.
SWT-40
2
22 maja 1938
roku ogłoszono następny konkurs na opraco-
wanie nowego samopowtarzalnego karabinu. Konkursowe badania
objęły propozycje Tokariewa, Simonowa, Rukawisznikowa i innych.
Wszystkie konstrukcje działały na zasadzie odprowadzenia gazów
prochowych. Po doświadczeniach zakończonych
20 listopada 1938
roku okazało się, że konstrukcja Tokariewa zajęła pierwsze miejsce i
26 lutego 1939
roku przyjęta do uzbrojenia jako
7,62 mm samoza-
riadnaja wintowka sistiemy Tokariewa obr.1938.
Konstrukcja Si-
monowa okazała się mniej wytrzymała. Simonów dokonał poprawek i
20 maja 1939
roku powołano komisję do porównania obu karabinów.
Karabin Simonowa okazał się lepszy pod względem technicznym i
ekonomicznym, prostoty budowy i wytwarzania, jednak komisja uzna-
ła, że propozycja Tokariewa przeszła już wiele prób poligonowych i
praktycznych, a ze względu na konieczność szybkiego przezbrojenia
armii należy przyjąć to właśnie rozwiązanie i nie przedłużać prób i
doświadczeń.
2 czerwca 1939
roku podjęto decyzję o rozwinięciu
produkcji karabinów Tokariewa, zaś
16 czerwca
wykonano pierwsze
egzemplarze.
SWT-40 snajperski
Po doświadczeniach z wojny radziecko-fińskiej
1939/40 roku, w czasie której sprawdzono na froncie w
warunkach zimowych karabiny Simonowa i Tokariewa,
zdecydowano o modernizacji tego ostatniego. Zmiany
dotyczyły uproszczeń budowy i technologii. Jednak nie-
dostatki pozostały głównie w postaci nadmiernej czułości
na zapylenie i zanieczyszczenie, na gęstnienie smaru w
niskiej temperaturze, łatwość utraty magazynka. Zmoder-
nizowany karabin Tokariewa oznaczono jako
wz.1940
i
rozpoczęto produkcję w
lipcu 1940
roku. W tymże czasie
przyjęto samopowtarzalny karabin
Tokariewa
do uzbro-
jenia
strzelców wyborowych.
Karabin, jako
snajperski,
dawał za duży rozrzut i w początkach
1942
roku zaprze-
stano go wytwarzać. Tokariew stworzył też wariant swojej
broni jako automatyczny, który został przyjęty do uzbrojenia
20 maja 1942
roku i skierowany na front. Jednak w tym wła-
śnie roku zdecydowanie ograniczono wysokość produkcji karabinów Tokariewa ze względu na kłopoty, jakie sprawiały w
trudnych, frontowych warunkach eksploatacji. Do ograniczenia produkcji i skierowania karabinów Tokariewa do uzbroje-
nia oddziałów tyłowych przyczyniło się też zwiększenie nasycenia wojsk inną, bardziej niezawodną bronią automatyczną-
pistoletami maszynowymi i ręcznymi karabinami maszynowymi. W 1941 roku wyprodukowano jeszcze 1.031.861 karabi-
nów Tokariewa, a w 1942 roku już tylko 264.148. 3 stycznia 1945 roku podjęto decyzję o wycofaniu z produkcji karabinów
Tokariewa wzór 1940.
Kiedy Niemcy napadli na Związek Radziecki w
1941 roku, szybko zdobyli znaczne ilości karabinów
SWT-38 i SWT-40. Zdobyczne egzemplarze broni
wprowadzali do uzbrojenia pod nazwą Selbstladegewehr
258(r) i Selbstladegewehr 259(r). Oba karabiny poddano
badaniom technicznym. Postanowiono skopiować nie-
które rozwiązania konstrukcyjne i wykorzystać je w ka-
rabinie G-43.
W ZSRR karabin SWT-40 produkowano do koń-
ca wojny, jednak nigdy nie nadążono za potrzebami.
Karabin SWT-40 wywarł wpływ na dalsze prace kon-
struktorów radzieckich nad lekką bronią strzelecką, co
doprowadziło do opracowania kilku projektów karabin-
ków automatycznych, a ostatecznie zaowocowało pro-
jektem karabinków automatycznych AK-47. Karabin
SWT-40 wpłynął także na rozwój taktyki piechoty ra-
dzieckiej, znacznie zwiększając jej siłę ognia. Był to czynnik, który doprowadził do wprowadzenia do uzbrojenia wojsk
niemieckich na froncie wschodnim karabinka automatycznego MP-43.
3
Karabin samopowtarzalny Tokariewa działał na za-
sadzie pobrania gazów prochowych przez boczny otwór w
lufie zamkiem ryglowanym przez przekoszenie trzonu
(opuszczenie tylnej części do dołu).
Karabin składał się z:
lufy z hamulcem wylotowym i komorą zamkową, komory
gazowej z tłokiem, tłoczyska z popychaczem, suwadła z
rączką i z trzonem zamkowym z iglicą sprężyny powrotnej,
suwadła z żerdzią, pokrywy komory zamkowej, kurka, urzą-
dzenia spustowego z językiem osłoniętym kabłąkiem, odej-
mowanego pudełkowego magazynka o pojemności 10 naboi,
drewnianego łoża i kolby oraz nakładki.
Lufa
długości 625 mm, kalibru 7,62 mm, gwintowana
(4 bruzdy prawoskrętne), okryta była w przedniej części pła-
szczem, na którym uformowane były: hamulec wylotowy, podstawa muszki z muszką słupkową i pierścieniową osłoną,
obsadą komory gazowej oraz u spodu zaczepu do bagnetu. Na tylnej części lufy osadzony był celownik ramieniowo-
krzywiznowy, skalowany od
100
do
1500
m. Nad lufą znajdowała się komora gazowa z tłokiem i tłoczyskiem zakończo-
nym z tyłu popychaczem przechodzącym przez podstawę celownika. Komora gazowa z przodu miała regulator gazowy i
okryta była perforowaną blaszaną nakładką, tłoczysko okryte było drewnianą nakładką, obejmującą wycięciem celownik i
dochodzącą do komory zamkowej. Lufa wkręcona była w komorę zamkową w postaci otwartego od góry korytka, z wyfre-
zowanymi prowadnicami dla zamka i suwadła zamkowego.
W dnie komory zamkowej uformowana była opora ryglowa zamka, a poniżej kurek ze sprężyną i urządzenie spu-
stowe z kabłąkiem i mechanicznym skrzydełkiem bezpiecznika. W przedniej części komory zamkowej, od spodu znajdo-
wało się gniazdo pudełkowego magazynka. Suwadło zamkowe z rączką posiadało skośne wycięcia współpracujące z
występami na trzonie zanikowym i powodujące przy ruchu suwadła opuszczenie tylnej części trzonu zanika w próg ry-
glowy komory lub podnoszenie tylnej części trzonu i odryglowanie zamka. Trzon zamka posiadał wyciąg, a wewnątrz
iglicę ze sprężyną igliczną. W suwadło wsunięta była częściowo sprężyna powrotna z żerdzią opartą o tylec komory zam-
kowej. Sprężynę powrotną osłaniała od wierzchu wytłoczona z blachy pokrywa komory zamkowej. Lufa i komora za-
mkowa osadzone były w łożu drewnianym ze żłobkami chwytowymi. W łożu, w przedniej części, u spodu znajdował się
kanał na wycior. Wycior prętowy przechodził też przez podstawę obsady bagnetu. Łoże i drewniana nakładka mocowane
były jednym pierścieniowym bączkiem. Kolba płaska z szyjką i chwytem półpistoletowym, stopa okuta trzewikiem. Maga-
zynek w kształcie lekko łukowatego pudełka zawierał
10 naboi karabinowych,
ułożonych w dwóch rzędach diagonalnie
(szachownicowo), dosyłanych donośnikiem ze spiralną sprężyną. Do karabinu stosowany był
bagnet
kordelasowy-
nożowy, wzorowany na bagnecie od karabinu Mausera.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin