Butler - Historia 12 Dywizji SS-Hitlerjugend.pdf

(30941 KB) Pobierz
Rozdział pierwszy
POCZĄTEK
Od chwili narodzin ruchu narodowosocjalistycznego,
Adolf Hitler zamierzał wykorzystać możliwości rekrutacyjne
stwarzane przez rozmaite grupy i stowarzyszenia młodzieży
niemieckiej. Odwoływał się do uczuć patriotycznych pokole­
nia, które pragnęło odbudować z ruin nowe Niemcy.
Niemcy posiadały bogate tradycje ruchu młodzieżowego. Od wielu
dziesięcioleci istniały grupy reprezentujące rozmaite orientacje
i zapatrywania, do których zaliczały się również drużyny
Pfad-
finder,
czyli skautów. Z reguły były to organizacje, które miały
na celu przede wszystkim nawiązywanie przyjacielskich kontak­
tów i urządzanie wspólnych spotkań przy ognisku. Pod koniec
drugiej wojny światowej, apologeci narodowosocjalistycznych
Niemiec starali się identyfikować
Hitler-Jugend,
czyli organizację
pod nazwą Młodzież Hitlera, ze skautingiem, sugerując, że dzia­
łalność HJ w gruncie rzeczy ograniczała się do organizowania
zawodów sportowych i wycieczek krajoznawczych.
Taki wizerunek starały się rozpowszechniać zarówno kroniki
filmowe, jak i cała narodowosocjalistyczna machina propagando­
wa. Ale była to zaledwie część prawdy. Hitler, wkrótce po dojściu
do władzy w 1933 roku, oznajmił, że zamierza stworzyć państwo,
w którym respektowana będzie zasada całkowitego, obowiązko­
wego posłuszeństwa i dyscypliny. Przeciwnikom miały być wy­
mierzane surowe kary. W tym planie bardzo konkretną rolę
wyznaczono niemieckiej młodzieży, którą zamierzano wykorzy­
stać jako narzędzie wojny. Oddziałująca na emocje idea prokla­
mowanej przez Fuhrera „Tysiąc letniej Rzeszy" i jego stwierdzenie,
że „Tylko ten, kto zdobył młodzież, zdobędzie przyszłość", roz­
budziło patriotyzm drzemiący w ulegającym wówczas nierzadko
cynizmowi narodzie niemieckim. Młode pokolenie dążyło do
5
odrodzenia Niemiec, które w latach istnienia Republiki Weimar­
skiej dwukrotnie przetrwały konwulsje politycznych agitacji
i walk ulicznych.
Zapał patriotyczny
W chwili ogłoszenia powszechnej mobilizacji w 1914 roku Niem­
cy ogarnął patriotyczny zapał i wiara w ostateczne zwycięstwo.
W Reichstagu odłożono na bok przeciągające się spory politycz­
ne, a cesarz Wilhelm II, mający imperialne ambicje, oznajmił
triumfalnie: „Nie widzę już żadnych partii, lecz samych Niem­
ców". Na froncie zachodnim niemieckie natarcie w kierunku
Paryża zostało w listopadzie zatrzymane nad Marną. 4 Armia
otrzymała wówczas rozkaz przełamania alianckiej obrony. Poza
nielicznymi żołnierzami zawodowymi w armii tej służyli przede
wszystkim młodzi ochotnicy, w tym wielu studentów i uczniów,
którzy po odwołaniu ostatniego roku nauki, z entuzjazmem po­
spieszyli pod sztandary. Typowym przykładem był Walter Flex,
syn nauczyciela, który oświadczył: „Potrzebowaliśmy twardego,
prawdziwego idealizmu narodowego, który obudziłby gotowość
poniesienia wszelkich ofiar."
Młodzi ludzie z klasy średniej, zrażeni do polityków i teore­
tyków, zdecydowanie wierzyli, że to oni, a nie starsze pokolenie,
osiągną zwycięstwo. Rzeczywiście, dynamiczny idealizm rówie­
śników Flexa, odrzucających retorykę zarówno lewicy, jak pra­
wicy, doprowadził do stworzenia podstaw wyznającego ideały
swobody niemieckiego ruchu młodzieżowego. Jego najbardziej
widocznym przejawem był związek
Wandervogel
(Wędrowne
ptaki). Jego członkowie odrzucali materializm. Zwracali uwagę na
kontakt z przyrodą i uświadomienie sobie zalet przedindustrialne-
go stylu życia. Mieli oni także zwyczaj ubierania się w zindywi­
dualizowanym, typowo ludowym stylu i pozdrawiali się słowem
Heil.
W roku poprzedzającym wybuch pierwszej wojny światowej
przypadała [setna] rocznica Bitwy Narodów pod Lipskiem,
w której wojska Prus, Austrii i państw niemieckich odniosły
zdecydowane zwycięstwo nad Napoleonem. Aby upamiętnić to
6
wydarzenie, cesarz Wilhelm II wzniósł na polu bitwy pomnik.
Wandervógel
i inne stowarzyszenia młodzieżowe wykorzystały tę
okazję do wspólnego wystąpienia pod sztandarem
Biindische
Jugend*
11 października zorganizowano Festiwal Młodzieży,
podczas którego grupy chłopców i dziewcząt, w tym również
socjalistów i studentów z pobliskich uniwersytetów w Marburgu,
Getyndze i Jenie, zebrały się na Hohe Meissner, górze na południe
od Kassel. W tym rejonie powstało mnóstwo romantycznych
legend. Tam, zgodnie z dawnymi folklorystycznymi przekazami,
mieszkała
Frau
Holle, której dziełem były opady śniegu. Jeden
z mówców oświadczył: „Wolna młodzież niemiecka jest zdecydo­
wana sama kształtować swoje życie, być odpowiedzialna przed
samą sobą i kierować się wrodzonym poczuciem prawdy. Aby
obronić tę wewnętrzną wolność, zwiera swoje szeregi."
Po wybuchu wojny w sierpniu 1914 roku powszechnie uwa­
żano, że konflikt ten zmiecie maszynerię kapitalistycznej biuro­
kracji wraz ze zwolennikami materializmu, do którego z pogardą
odnosili się członkowie związku
Wandervogel.
Rozczarowanie
nastąpiło bardzo szybko. We Flandrii XXVI. Korpus Rezerwowy
4. Armii wysłano do bitwy z rozkazem zdobycia wioski Lange-
marck, silnie bronionego punktu umocnionego w obrębie brytyj­
skich pozycji obronnych. Korpus ten, sformowany z młodych
ochotników, został niemal w całości zniszczony. Odwiedzający to
miejsce widzą dziś cmentarz, na którym spoczywa 25.000 żołnie­
rzy pochowanych we wspólnej, bratniej mogile.
Jak głosi legenda, ponad chaosem bitwy pod Langemarck
słychać było donośny głos, który zaintonował przyszły hymn
niemiecki
Deułschlands Lied
-
Deutschland iiber Alles.
Melodię
podjęły oddziały, aż w końcu wśród grzmotu angielskich dział
śpiewali wszyscy. Gdy sanitariusze i noszowi ruszyli, aby zebrać
rannych i zabitych, śpiew w dalszym ciągu rozlegał się nad polem
* Dosłownie: Młodzież Związkowa. Była to liberalno-demokratyczna organi­
zacja młodzieży. Autor mówi o wspólnym wystąpieniu ruchu młodzieżowego
w 1913 roku, w którym główną rolę odegrała właśnie organizacja
Biindische
Jugend.
Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych w
Biindische Jugend
ujawniły się wyraźne różnice poglądów między poszczególnymi jej odłamami.
Jedni występowali w obronie swobód demokratycznych, a inni skłaniali się do
narodowego socjalizmu
(przyp. red. pol. )•
7
walki i nie umilkł nawet wówczas, gdy grupki niedobitków,
ściskając kurczowo karabiny, ruszyły ponownie do szturmu.
Bez względu na to, czy była to prawda, czy też legenda, bitwa
pod Langemarck stała się użytecznym motywem propagandowym.
Narodowi socjaliści szybko go wykorzystali, gdy tylko ponownie
zaczęto wymagać ofiar od młodzieży niemieckiej. Upajający ro­
mantyzm i młodzieńczy idealizm, charakteryzujący ruch
Wander-
vógel
został zbrutalizowany przez wojenne cierpienia. W niektórych
grupach młodzieżowych nienaruszona pozostała tylko pochwała
cnót wiejskiego życia.
Wśród organizacji, które starały się podtrzymywać ideały
Wandervógel,
znalazła się między innymi
Biindische Jugend,
któ­
rej członkowie zwracali uwagę na najdonioślejsze momenty
w historii Niemiec, a poszczególne grupy nosiły nazwy takie, jak
Bismarck, Tannenberg, Hindenburg,
czy też
Scharnhorst.
Jednym
z najbardziej charakterystycznych elementów kształtowania się
owych grup był fakt, że obowiązywały w nich stroje organizacyj­
ne przypominające mundury. Często były to krótkie spodnie i ko­
szule o określonym kolorze - białym, niebieskim, brązowym lub
szarym. Chętnie noszono charakterystyczne nakrycia głowy, zwłasz­
cza berety, stosowano również indywidualne oznaki i proporce.
Pucz monachijski
W listopadzie 1923 roku Hitler popełnił ogromny błąd w ocenie
sytuacji i spróbował przechwycić władzę w Monachium, obalając
rząd Bawarii. Zamach stanu zakończył się porażką. Hitlera aresz­
towano i skazano na pięć lat więzienia, ale dzięki amnestii po
roku został zwolniony. W tym czasie dziewiętnastoletni Gustav
Adolf Lenk był przywódcą Narodowosocjalistycznego Związku
Młodzieży
(NS Jugendbund),
młodzieżowej przybudówki noszą­
cych brązowe koszule Oddziałów Szturmowych
(Sturmabteilun-
gen),
czyli SA. Lenk musiał jednak niebawem stawić czoła
rywalom.
Kurt Gruber był dwudziestoletnim studentem prawa, który
zorganizował Wielkoniemiecki Ruch Młodzieży
(Grofideutsche
Jugendverband,
GDJV). Wywiązała się walka o władzę, z której
X
Zgłoś jeśli naruszono regulamin