NKB ST Księga Ezdrasza, Księga Nehemiasza.doc

NOWY

KOMENTARZ

BIBLIJNY

Zespół redakcyjny             

ks. Antoni Paciorek (KUL) - przewodniczący             

ks. Roman Bartnicki (UKSW), ks. Tadeusz Brzegowy (PAT),             

ks. Antoni Tronina (KUL), |ks. Julian Warzecha (UKSW)]

KSIĘGA EZDRASZA KSIĘGA NEHEMIASZA

WSTĘP

PRZEKŁAD Z ORYGINAŁU KOMENTARZ

ks. Mirosław S. Wróbel

Doktor Nauk Biblijnych Ecole Bibliąue w Jerozolimie Profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

ŚWIĘTY PAWEŁ

Pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II

który umiłowaniem i znajomością Bożego natchnionego słowa

stał się dla nas i dla wielu

Nauczycielem i Przewodnikiem

na drodze odkrywania skarbów zawartych w Biblii

Autorzy serii i Wydawca

Od dwudziestu wieków Kościół wiernie podejmuje Chrystusowe wezwanie: „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!" (Mk 16, 15). Czyni to na różne sposoby, w trosce, aby słowo Boże, które „trwa na wieki" (por. Iz 40, 8; 1 P 1, 23-25), rozszerzało się w świecie i rozsławiało (por. 2 Tes 3, 1).

To misyjne zadanie w sposób szczególny podejmują uczeni, którzy zgłębiają treść Objawienia z wiarą, a równocześnie w oparciu o głęboką wiedzę w różnorakich dziedzinach, od historii, archeologii i etnografii, poprzez hermeneutykę i językoznawstwo, do teologii biblijnej zapoczątkowanej przez Ojców Kościoła i nieustannie rozwijanej na przestrzeni wieków. Cieszę się, że polskie środowiska biblijne włączają się w ten nurt, podejmując inicjatywę opracowania nowej serii komentarzy do ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Ufam, że stanie się ona zachętą i pomocą do pełniejszej „zażyłości z Pismem Świętym" (por. DV 25) na ziemi polskiej.

Wiem, że inicjatywa ta jest w pewnym sensie kontynuacją prac zmarłych już Profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: Stanisława Łacha, Eugeniusza Dąbrowskiego, Feliksa Gryglewicza i tylu innych, którzy wnikliwą wiedzą i szczerą troską o integralność wiary dobrze zasłużyli się biblistyce w Polsce.

U progu tej nowej pracy całego środowiska bibłistów polskich pragnę przypomnieć to, co wielokrotnie mówiłem, że egzegeza jest taką dyscypliną nauki, która wymaga z jednej strony zastosowania właściwych jej metod badawczych nie związanych bezpośrednio z teologią, a z drugiej domaga się głębokiej wiary w Chrystusa, Syna Bożego, w którym Objawienie dokonało się w pełni. Wówczas studium Pisma Świętego nie jest tylko suchą analizą historyczną, literacką czy strukturalną tekstu, ale odkrywaniem najgłębszych treści, jakie dzięki natchnieniu Ducha Świętego zechciał Bóg przekazać człowiekowi. Jak mówiłem podczas spotkania z Papieską Komisją Teologiczną w 1991 roku, „Lud Boży potrzebuje takich egzegetów, którzy z jednej strony bardzo uczciwie będą wykonywać swą pracę naukową, z drugiej, nie zatrzymają się w połowie drogi, lecz przeciwnie, będą kontynuować swe wysiłki aż do pełnego ukazania skarbów światła i życia zawartych w świętych Pismach, tak aby pasterze i wierni mieli do nich łatwiejszy dostęp i obficiej korzystali z ich owoców" (11.04.1991).

Niech Chrystus, Słowo Boga, udziela światła Ducha Świętego, aby Jego natchnienie towarzyszyło zgłębianiu tajemnic Objawienia i było rękojmią przyszłych owoców w sercach tych, którzy korzystać będą z tego dzieła.

Autorom Nowego Komentarza Biblijnego, Czytelnikom, a także wydawnictwu Edycji Świętego Pawła z serca błogosławię.

Watykan, 11 lutego 2005 r.

OD ZESPOŁU REDAKCYJNEGO

Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry... Gdzie jesteś, źródło?... Gdzie jesteś?...

Jan Paweł II, Tryptyk Rzymski

Prawie 50 lat temu środowisko biblistów Katolickiego Uniwersytetu Lubelsk­iego zainicjowało wydawanie serii obszernych komentarzy do wszystkich ksiąg Pisma Świętego. Od tamtych czasów wiele zmieniło się zarówno w obszarze ogólnokościelnym, jak i w samej egzegezie. Do korzystnych zmian w obszarze ogólnokościelnym należy zaliczyć pojawienie się wielu doskonale przygotowanych teologów biblistów w różnych ośrodkach naukowych w Polsce. W samej natomi­ast egzegezie jesteśmy świadkami zaistnienia nowych kierunków, nowych metod i nowych prężnych ośrodków badawczych. Jest rzeczą oczywistą, że w takiej sytu­acji opracowanie nowych komentarzy biblijnych stało się wymogiem chwili.

Niniejsza seria komentarzy, Nowy Komentarz Biblijny (NKB), jest owocem współpracy ośrodków lubelskiego, warszawskiego i krakowskiego, a także innych środowisk teologicznych w Polsce. Mając na uwadze szeroki krąg odbiorców - nie tylko biblistów i teologów, ale także innych uczestników procesu ewangelizacji -przygotowywane komentarze będą unikać nadmiernego przeciążenia szczegółami dla specjalistów. Z drugiej strony dołożymy starań, aby komentarze były metody­cznie wszechstronne, uwzględniające filologię, analizę literacką, historię powsta­wania tekstu, tło historyczne i archeologiczne, teksty paralelne biblijne i pozabib-lijne. Poszczególne tomy odznaczać się będą podobnym układem, zachowując jednak charakter autorski.

Jako Zespół Redakcyjny, w imieniu Autorów oraz Wydawcy ośmieliliśmy się prosić Ojca Świętego Jana Pawła II o błogosławieństwo dla rozpoczętego dzieła, a także o pozwolenie na dedykowanie całej pracy Jego Osobie. Sądziliśmy, że będzie to odpowiedni sposób podkreślenia znamiennej „biblijności" całego Jego naucza­nia. Pragnęliśmy także gorąco, aby w rzędzie wielu naszych rodaków, wyrażających najgłębszą cześć dla Ojca Świętego, nie zabrakło biblistów polskich.

„Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry...". Słowa Ojca Świętego niechaj wolno nam będzie odczytać także w ten sposób, że praca egzegety-bib-listy jest w pewnym sensie „drogą do góry": przynosi radość, ale i kosztuje spo­ro trudu. Wymaga trudu zwłaszcza wtedy, kiedy chce się ową drogę wyrównać i uczynić łatwiejszą dla innych. Otóż taka właśnie jest intencja Autorów ninie­jszej serii. Nie oznacza to, że trud wspinaczki będzie zupełnie obcy Czyteln­ikom. Ale nieobca będzie także - jak ufamy - radość z powodu przebywania w bliskości Źródła, „które jest" (por. Wj 3, 14).

W uroczystość Objawienia Pańskiego 2005 roku

OD AUTORA

W przyszłym roku minie 40 lat od ukazania się komentarza do Ksiąg Ezdrasza i Nehemiasza, którego autorem jest o. prof. dr hab. Hugolin Langkammer OFM {Księgi Ezdrasza-Nehemiasza. Wstęp - przekład z oryginału - komentarz - ekskur-sy, Poznań - Warszawa 1971). Komentarz ten, napisany z wielkim kunsztem lite­rackim i egzegetycznym jako pierwsza tego rodzaju publikacja, służył całemu po­koleniu biblistów i wiernych w Polsce. Zrodziła się jednak potrzeba, aby napisać do tych ksiąg Nowy Komentarz Biblijny, który, opierając się na wcześniejszych badaniach, przedstawiłby nowe dyskusje i wyniki naukowe uczonych XXI wieku. Stało się to tym bardziej pilne w Polsce, gdyż aktualne wciąż pozostają słowa na­pisane przez autora w przedmowie do komentarza z 1971 roku: „Jakkolwiek uka­zało się wiele komentarzy do innych ksiąg Starego Testamentu, nie możemy się niestety pochwalić szczególnymi opracowaniami ksiąg Ezdrasza i Nehemiasza". Zadania napisania tego dzieła podjąłem się na prośbę ks. prof. dr. hab. Anto­niego Paciorka, przewodniczącego zespołu redakcyjnego Nowego Komentarza Biblijnego. Uczyniłem to z tym większą radością, że o. prof. Hugolin Langkam­mer jest moim Doktonater i w jakimś sensie niniejsza publikacja jest owocem i przedłużeniem jego zasługującej na podziw pracy naukowej. Bazując na wyni­kach swego Mistrza, które w wielu punktach pozostają wciąż aktualne, rozwijam zwłaszcza aspekt pastoralny i teologiczny. Tłumaczenie i krytykę tekstu opieram na nowym wydaniu krytycznym Biblia Hebraica Quinta (D. Marcus, Ezra and Nehemiah, Stuttgart 2006). W wielu miejscach komentarza odsyłam do najnow­szych opracowań, dzięki którym możliwe jest uchwycenie współczesnej dyskusji na temat Ksiąg Ezdrasza i Nehemiasza. W tekście komentarza umieszczam sie­dem ekskursów, które pozwalają czytelnikowi na uzyskanie szerszej perspektywy w odniesieniu do komentowanych tekstów. W końcowej części przedstawiam główne tematy teologiczne Ksiąg Ezdrasza-Nehemiasza, które wskazują na ich wagę i znaczenie dla judaizmu i rodzącego się chrześcijaństwa. Bibliografia za­warta na końcu komentarza stara się zbierać najważniejsze i najnowsze opraco­wania w tym zakresie. Niniejszy Nowy Komentarz Biblijny do Ksiąg Ezdrasza i Nehemiasza pisany był w ramach projektu naukowego dofinansowanego przez Komitet Badań Naukowych. Kilkuletnia praca nad nim odbywała się w różnych ośrodkach naukowych (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwer­sytet w Wiedniu, Ecole Bibliąue w Jerozolimie). Za przeczytanie manuskryptu, za pozytywne recenzje i za wszelkie merytoryczne sugestie, które uwzględniłem w końcowej redakcji tekstu pragnę podziękować ks. prof. dr. hab. Ryszardowi Rubinkiewiczowi oraz ks. prof. dr. hab. Antoniemu Troninie. Moje podzięko­wanie kieruję także do pana Krzysztofa Stopy za staranne przygotowanie tego dzieła do publikacji w Wydawnictwie Księży Paulistów. Wyrażam nadzieję, że

niniejsza pozycja będzie służyć w Polsce szerokiemu gronu czytelników (nie tyl­ko biblistów) do głębszego poznania judaizmu okresu Drugiej Świątyni, w które­go łonie rodzi się chrześcijaństwo.

Lublin - Jerozolima, 29 czerwca 2010 roku

w Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła

WYKAZ SKRÓTÓW

1. Teksty źródłowe